Bzavpress ||

زەنگێک بۆ بێداربوونەوە لە غەفڵەت
تـــــــەرزە فائق

مەملەکەتی شەیتان, کتێبێ سێیەم, زنجیرەی ٧٣
ماکوان کەریم

مەلەکەتی شەیتان، کتێبی سێییەم، زنجیرەی ٦٩
ماکوان کەریم

نوسه‌ران

چه‌ند یاداوه‌ریه‌ك بۆ به‌ڕێزان بانگخوازانی كوردستان

عبدالرحمن عثمان عبدالعزيز

به‌شی یه‌كه‌م
ئه‌رك وبه‌رپرسیارێتی بانگخوازی له‌ئیسلامدا گه‌لێك گه‌وره‌ وهه‌ستیاره‌ وله‌ماوه‌ی مێژوی ئیسلامیدا بانگخوازان ڕۆڵی به‌رچاویان هه‌بوه‌ له‌په‌روه‌رده‌وڕاهێنانی موسڵمانان وهۆكارێكیش بوون بۆ هیدایه‌تی خه‌ڵكانی تروته‌نانه‌ت یه‌كێك له‌ئه‌ركه‌ سه‌ره‌كیه‌كانی پێغه‌مبه‌ران ( سڵاوی خوایان له‌سه‌ربێت ) ڕاگه‌یاندن وبانگخوازی بوه‌ هه‌رله‌یه‌كه‌مین نێردراوه‌وه‌ تاكو كۆتایی هه‌مویان حه‌زره‌تی موحه‌ممه‌د ( درودو سه‌لامی خویان لێ بێت ) وله‌م پێناوه‌شدا زۆرێك له‌وبانگخوازانه‌ هه‌روه‌كو مۆم گیانی خۆیان به‌خت كردوه‌ له‌پێناوی ڕه‌وینه‌وه‌ی تاریكی وڕێنمایی كردنی جه‌ماوه‌ری سه‌رده‌می خۆیان كه‌نمونه‌ی ئه‌مانه‌ش له‌قورئان وفه‌رموده‌دا زۆرن وجاری وه‌ها هه‌بوه‌ ڕوداوی قوربانیدانه‌كه‌یان گه‌وره‌ترین وانه‌ی بانگخوازی بوه‌وبوه‌ته‌هۆی هیدایه‌تی شایه‌تحاڵه‌كان هه‌روه‌ك چۆن له‌م چه‌رخانه‌ی دواییدا فتوای هه‌ڵه‌وبانگه‌وازی سه‌قه‌ت بونه‌ته‌ هۆی سه‌رلێ شێوانی خه‌ڵك وگومڕا كردنیان .
دیاره‌ شێوازوچۆنیه‌تی پرۆسه‌ی بانگخوازی له‌سه‌رده‌م وسه‌رزه‌مینه‌ جیاجیاكاندا جیاوازی به‌خۆیه‌وه‌ بینیوه‌ ئه‌وه‌ش به‌پێی گۆڕانكاری له‌ بیركردنه‌وه‌وهه‌ڵوێستی ده‌سه‌ڵاتدار وژێرده‌سته‌كانیان وبابه‌تی بایه‌خ پێدراوی سه‌رده‌می خۆیان وئامڕازه‌كانی تێگه‌یشتن وپێداویستیه‌كانی ژیان به‌ڵام مه‌به‌سته‌كه‌ هه‌ریه‌ك بوه‌ ئه‌وه‌ش په‌رستشی خودای تاك وته‌نهاودوركه‌وتنه‌وه‌له‌پڕوپوچان هه‌روه‌ها بۆڕزگاركردنی خه‌ڵك له‌ تاریكیه‌وه‌ بۆڕوناكی وله‌ سته‌مه‌وه‌بۆدادپه‌روه‌ری كه‌ئه‌وه‌ش سه‌ركه‌وتنه‌ له‌دونیاداوسه‌ربه‌رزی وڕزگاربونه‌ له‌قیامه‌تدا .
له‌ئێستاشدا وله‌گه‌ڵ ئه‌وهه‌موپێشكه‌وتنه‌ی ده‌ستگاوئامێره‌كانی ڕاگه‌یاندن به‌خۆیه‌وه‌ بینیویه‌تی به‌هه‌موبه‌شه‌كانی بیستن وبینین وخوێنه‌وه‌وه‌وله‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی ڕاگه‌یاندنی ئیسلامیش به‌ڕێژه‌یه‌كی به‌رچاوسودله‌م پێشكه‌وتنه‌ده‌بینێت وه‌ك به‌كارهێنان به‌ڵام په‌رته‌وازه‌یی وجیاوازی ودوبه‌ره‌كی ولادان له‌هێڵه‌سه‌ره‌كیه‌كان به‌خۆیه‌وه‌ ده‌بینێت كه‌هۆكاری سه‌ره‌كیش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆئه‌وه‌ی جیهانی ئیسلامی قه‌یرانی هزری بۆپه‌یدابوه‌ له‌ئه‌نجامی نه‌بونی سه‌رچاوه‌ی ده‌سه‌ڵات وبڕیاردا وئه‌م شه‌ریعه‌ته‌ خودایه‌ ته‌نها له‌چوارچێوه‌ی كۆمه‌ڵگای ئیسلامیدا خۆی ده‌بینێته‌وه‌ ئه‌ویش به‌وحاڵه‌ته‌ چاولێگه‌رییه‌ی كه‌ گشت بواره‌كانی ژیانی موسڵمانانی گرتوه‌ته‌وه‌ .
دروست بونی ئه‌وهه‌موبۆچون ولایه‌ن وقوتابخانه‌ی هزری ومه‌زه‌ب وڕای جیاجیابه‌و شێوه‌ یه‌ی كه‌ ده‌یبینین سه‌ره‌نجامێكی حه‌تمی ئه‌وبێ خاوه‌نیه‌ی جیهانی ئیسلامیه‌ كه‌ ته‌نه‌وعه‌ سروشتیه‌كه‌ی كردوه‌ته‌ دوبه‌ره‌كی نه‌خوازراوباری نه‌هامه‌تیه‌كه‌ی سه‌نگین تر كردوه‌ته‌وه‌وبانگخوازه‌كانیشی دابه‌ش كردوه‌ به‌سه‌رخۆیاندا وئه‌وه‌ته‌ زۆربه‌ی زۆری موسڵمانانییشی تێدا دابه‌ش بوون, به‌م پێیه‌ شێواندنێك به‌دی ده‌كرێت له‌ خیتابی هه‌ندێك له‌ بانگخوازاندا كه‌ئایا له‌كۆمه‌ڵگایه‌كی ئیسلامیدا چالاكی ده‌نوێنن یان له‌كۆمه‌ڵگایه‌كی نه‌فامی یان جۆرێكی تر له‌پۆلێن كردن , ڕه‌نگه‌ باشترین ژینگه‌ بۆبانگه‌وازكردن نێوه‌ندی جالیه‌ ئیسلامیه‌كانی ئه‌وروپاوڕۆژئاوابێت كه‌به‌داخه‌وه‌ جیاوازی هیڵی فیكری وفره‌ لایه‌نی ئه‌وێیشی گرتوه‌ته‌وه‌ و ئه‌وه‌ش بابوه‌ستێت هه‌ندێك كرده‌ی توندوتیژی كه‌به‌ناوی ئیسلامه‌وه‌ ئه‌نجام ده‌درێت ته‌واوی كاروچالاكیه‌كانی دامه‌زراوه‌ ئیسلامیه‌كان ده‌خاته‌ ژێرپرسیاروسنورداری ده‌كات وه‌ك ئه‌وه‌ی ئه‌و كرده‌ توندوتیژیانه‌ ته‌نها له‌زیانی ئیسلام وموسڵمانان ته‌واوده‌بێت .
ئه‌وانه‌ی سه‌ره‌وه‌ ڕاستیه‌كی تیژوتاڵن وده‌بێت بیسه‌لمێنین ئه‌گه‌رچی له‌هه‌ندێك جێگاشدا كاروچالاكی مژده‌هێنیش هه‌ستی پێده‌كرێت كه‌به‌دڵنیاییه‌وه‌ نیشانه‌ی ئه‌وه‌ن ئه‌م ئاینه‌ خوداییه‌ ئاینی سروشت پاكی ئاده‌میزاده‌وحیكمه‌تی خوداش له‌وه‌دایه‌ ئه‌ومه‌كۆیانه‌ی تروسكایی هه‌میشه‌ پرشنگداربن تاكو ڕێبوارانی ڕاستی ناسی چمكی ڕێنماییان لێ ون نه‌بێت .
له‌كوردستانیش دا ئه‌گه‌رچی ئه‌وحاڵه‌ته‌ گشتیه‌ی پرۆسه‌ی بانگه‌وازی ئیسلامی ڕه‌نگدانه‌وه‌ی ڕێژه‌یی هه‌یه‌ به‌سه‌ربانگخوازانی كوردستانیشدا به‌تایبه‌تی له‌دابه‌شبونی زۆربه‌یان به‌سه‌رلایه‌ن وقوتابخانه‌ هزریه‌كاندا به‌ڵام هه‌ندێك تایبه‌تمه‌ندی گۆڕپانه‌كه‌ جۆره‌ جیاوازییه‌كی هێناوه‌ته‌ ئاراوه‌ كه‌ده‌كرێت له‌ چه‌ند ڕویه‌كه‌وه‌ بانگخوازانی كوردستان ببنه‌ سه‌رمه‌شق بۆجێگاكانی تر دیاره‌ئه‌وه‌ش ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ بۆدینداری خه‌ڵكی كوردستان وه‌ك پابه‌ندترین گه‌لانی جیهانی ئیسلامی به‌ئایینه‌كه‌یانه‌وه‌ , هه‌روه‌ك چۆن ده‌شگه‌ڕێته‌وه‌ بۆئه‌وبناغه‌كۆنكرێتیه‌ی وه‌ستا سه‌روڕیش سپیه‌كانی كاروبانگه‌وازی ئیسلامی له‌ كوردستان دایانڕشتوه‌ .
بانگخوازانی كوردستان له‌گشت شاشه‌ولاپه‌ڕه‌وبڵندگۆكان بونیان هه‌یه‌ ئه‌م جه‌ماوه‌ره‌ی كوردستانیش بیسه‌روبینه‌روخوێنه‌ریانن , من بۆخۆم سه‌ره‌ڕای شاره‌زایشم له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا وتاری هه‌ندێك ئه‌وه‌نده‌ سه‌رنج ڕاكێشن له‌لام كه‌پێم خۆشه‌ هه‌میشه‌ ئامۆژگاریم بكه‌ن هه‌روه‌ك چۆن حاڵه‌تی وه‌هاش هه‌یه‌ كه‌ هه‌راسانی ڕوم تێده‌كات , ئه‌وه‌ش به‌دڵنیاییه‌وه‌ حاڵی خه‌ڵكانی تریشه‌ , بۆیه‌ به‌پێویستم زانی ئه‌م یادخستنه‌وانه‌ ئاراسته‌ی بانگخوانی به‌ڕێزی كوردستان بكه‌م وه‌ك بیسه‌روبینه‌روخوێنه‌رێكی ئامۆژگارییه‌كانی به‌ڕێزیان وبۆجارێكیش بێت ئه‌م داهێنانه‌په‌یڕه‌وبكه‌نی‌و كه‌ئه‌وانیش لانی كه‌م خوێنه‌ری تێبینی وسه‌رنج وبۆچونی جگه‌ له‌خۆیان بن وسه‌رنجه‌كانیش به‌م شێوه‌یه‌ ئاراسته‌ ده‌كه‌م :
یه‌كه‌م / باهه‌میشه‌ وتاروئامۆژگاریه‌كان له‌به‌رخودا بن , بۆڕه‌زامه‌ندی په‌روه‌ردگاربن , چونكه‌ بڕیاره‌ بانگهێشتنه‌كه‌ بۆلای خودا بێت , بۆجیهانی ئایینه‌كه‌ی خودابێت , كه‌واته‌ ده‌بێت ئه‌و بانگه‌وازه‌وبانگ كردنه‌ هه‌ڵقوڵاوی دڵی بانگخوازان بێت وله‌كاریگه‌ری ئامۆژگاریه‌كانیاندا ڕه‌نگ بداته‌وه‌ , ئه‌وه‌ش سه‌لمێنراوه‌ كه‌ هه‌رئامۆژگارییه‌ك له‌دڵه‌وه‌ هه‌ڵقوڵابێت به‌دڵه‌وه‌ ده‌نوسێت وئه‌گه‌رخوانه‌ خواسته‌ ته‌نها له‌زمان وده‌مه‌وه‌ هاته‌ ده‌رئه‌وه‌بزانه‌ له‌گوێی سودمه‌ندان تێپه‌ڕناكات , جگه‌له‌وانه‌ش ئه‌وئامۆژگاریانه‌ی بۆخودا بون وهه‌ڵقوڵاوی دڵ بون پاداشته‌كانیان مسۆگه‌ره‌وسوده‌ دونیاییه‌كانیش بۆخۆیان حاصڵ‌ ده‌بن ئیتر پێویست ناكات سه‌رقاڵی لاوه‌كی بن
دوه‌م / بانگخوازان ده‌بێت بانكی زانیاری وشاره‌زایی بن , ئاشكرایه‌ كه‌ته‌نهاسه‌رچاوه‌ی دینداری قورئان وسوننه‌ته‌ وپاش ئه‌وانه‌ش بۆكه‌ڵك وه‌رگرتنی زیاترڕاوبۆچونی پێشه‌وایان وزانایانی ئیسلام ومێژوی باوه‌ڕپێكراوی ئیسلامیش یاریده‌ده‌رێكی چاكه‌ بۆزیاترشاره‌زابون , بۆئه‌م مه‌به‌سته‌ش پێویسته‌ بانگخوازان شاره‌زایی چاكیان هه‌بێت له‌زانستی عه‌ره‌بیدا كه‌ كاته‌لۆكی فیربونی تێدایه‌ به‌تایبه‌تی زانسته‌كانی (نه‌حو, سه‌رف , به‌لاغه‌ , ته‌فسیروعولومی قورئان , حه‌دیس وعلومی حه‌دیس , فیقه‌ وئوسولی فیقه‌ ) ئه‌مانه‌ وه‌ك زانسته‌ سه‌ره‌كیه‌كان وئه‌گه‌رماوه‌ش هه‌بێت له‌هه‌ربوارێكی تردا شاره‌زایی وه‌ده‌ست هێنان سودی خۆی ده‌بێت .
سێیه‌م / وه‌رزشی ده‌رونی وبه‌خۆداچونه‌وه‌ , ئه‌مه‌ش وه‌ك خولێكی به‌هێز كردنی هه‌میشه‌یی كه‌ بانگخوازان خۆیان بۆخۆیان ئه‌م خوله‌ بكه‌نه‌وه‌بۆخۆیان هه‌ركات ماوه‌یان هه‌بو به‌مه‌به‌ستی بیركردنه‌وه‌ی زیاتروبه‌هێزكردنی بڕواوبنچینه‌ی ده‌رونی و وه‌رگرتنی گوژمه‌ی شه‌حن كردنه‌وه‌ی له‌ خواترسان وتیژكردنه‌وه‌ی چه‌كه‌ مه‌عنه‌ویه‌كان بۆدژایه‌تی نه‌فسی سه‌ركه‌ش وشه‌یتان بۆئه‌م مه‌به‌سته‌ش ده‌كرێت كه‌ڵك له‌ به‌رهه‌م وئه‌زمونی خواناسه‌ مێژوییه‌كانی ئیسلام وه‌ربگیردرێت به‌ تایبه‌تی به‌رهه‌مه‌ ناوازه‌كه‌ی پێشه‌وا غه‌زالی و بایه‌خ دانی زیاتر به‌ به‌شی (موهلیكات ) .له‌گه‌ڵ بایه‌خ دان به‌خوێندنی ئه‌و زیكروویردانه‌ی كه‌له‌فه‌رموده‌وه‌ وه‌رگیراون .
له‌به‌شه‌كانی تردا به‌ ویستی خودا ته‌واوكه‌ری باسه‌كه‌ دێت

به‌روار: 25/01/2015

بینین: 1567