Bzavpress ||

نوسه‌ران

كوردانی خۆرئاوا له‌ دووڕیاندا

شوان هەورامی

ئه‌وه‌ چه‌ند رۆژێكه‌ به‌ میانگیریی سه‌رۆكی هه‌رێم ، كوردانی خۆرئاوا گفتوگۆیه‌كیان بۆ یه‌كخستنی ریزه‌كانیان ده‌ست پێكردووه‌ ، هه‌میشه‌ یه‌كڕیزیی كورد له‌ رووی ده‌روونیی و تیۆرییه‌وه‌ له‌ خه‌ونی هه‌ر كوردێكدا زۆر ئاسایی و ئاسانه‌ ، به‌ڵام كاتێ ده‌گاته‌ پراكتیك و جێبه‌جێ كردن ، گرفته‌كان له‌وێدا درووست ده‌بن ، وه‌كو گوتراوه‌ شه‌یتان له‌ چرچ و لۆچی راڤه‌ و جێبه‌جێ كردنه‌كاندا خه‌وتووه‌ !!
هه‌ر له‌ سه‌ره‌تای شۆڕشی سوریاوه‌ كوردانی ئه‌و وڵاته‌ دابه‌ش بوون به‌سه‌ر دوو به‌ره‌دا ، به‌ره‌یه‌كیان له‌گه‌ڵ شۆڕش و به‌ره‌یه‌كیش به‌ بیانووی بێلایه‌ن بوون ، بوونه‌ هاوپه‌یمانی رژێمی به‌شار ئه‌سه‌د ، ئه‌م دوو به‌ره‌یه‌ وه‌كو كورد ده‌یانتوانی به‌ هه‌بوونی جیاوازییه‌كان پێكه‌وه‌ بژین ، به‌ڵام مه‌خابن هه‌ر له‌ سه‌ره‌تای شۆڕشه‌وه‌ سه‌ركوت كردنی شۆڕشگێڕان ده‌ستی پێكرد و به‌ تیرۆری " میشعه‌ل ته‌مۆ " ده‌ستی پێكرد و به‌ سه‌ركوتی خۆپیشانده‌رانی دژ به‌ رژێمی به‌عس كۆتایی پێهات ، شۆڕشگێڕان و حیزبه‌كانیان گۆڕه‌پانیان لێ به‌رته‌سك كرایه‌وه‌ و زۆربه‌ی ئه‌ندامانیان یا تیرۆر كران یا خرانه‌ زیندانه‌وه‌ و یا ده‌ركرانه‌ ده‌ره‌وه‌ی سنووری سوریا بۆ هه‌رێمی كوردستان و توركیا و لوبنان ، تا گۆڕه‌پانه‌كه‌ به‌ ته‌واویی بۆ پارتی یه‌كێتی دیموكراتی ( PYD ) یه‌كلایی بووه‌وه‌ ، كه‌ ئه‌م پارته‌ باڵی سوریای پارتی كرێكارانی كوردستان ( PKK ) یه‌ . هه‌ر ئه‌م نزیكیی و هاوپه‌یمانێتیه‌ی حیزبی ناوبراو له‌گه‌ڵ رژێمی به‌شار ئه‌سه‌د دا وایكرد كه‌ په‌یوه‌ندییه‌كانیشی له‌گه‌ڵ توركیا و به‌شێكی به‌رچاو له‌ حیزبه‌كانی هه‌رێمی كوردستاندا تێك بچێت و به‌رده‌وام یه‌كتر تۆمه‌تبار بكه‌ن به‌ تێكدانی بارودۆخه‌كه‌ . به‌ڵام سه‌ركه‌وتنه‌كانی داعش و فراوانبوونی ده‌سه‌ڵاته‌كانی له‌ عێراق و شام هه‌موو پێكهاته‌كانی كوردی پارچه‌كانی بۆ به‌رگریی له‌ ده‌سكه‌وته‌كانیان یه‌كخست ، له‌ دوای شه‌ڕی كۆبانێ په‌یه‌ده‌ش ناچار بوو گوێ له‌ داواكارییه‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌كان بگرێت و به‌ره‌و یه‌كڕیزیی هه‌نگاو هه‌ڵگرێت .
به‌ڵام له‌م قۆناغه‌دا بۆ رووبه‌ڕوو بوونه‌وه‌ی داعش خۆرهه‌ڵات و خۆرئاوا یه‌كیان گرتووه‌ ، له‌ ژێر گوشاری ئه‌وانیشدا كورد وه‌كو هه‌میشه‌ له‌ یه‌كتر نزیك كه‌وتوونه‌ته‌وه‌ ، بۆیه‌ ده‌بینین له‌ دوای كۆبوونه‌وه‌ی مه‌سعود بارزانی ، ( تۆنی بلنگن ) ی جێگری راوێژكاری ئه‌نجومه‌نی نه‌ته‌وه‌یی ئه‌مه‌ریكا له‌گه‌ڵ ساڵح موسلیم كۆبوونه‌وه‌ ، ئه‌مه‌ش یه‌كه‌مجاره‌ كه‌ ئه‌مه‌ریكا راسته‌وخۆ له‌گه‌ڵ په‌یه‌ده‌دا كۆده‌بێته‌وه‌ ، هه‌ندێك چاودێر بڕوایان وایه‌ هۆكاره‌كه‌ چه‌ند خاڵێكه‌ :
1. له‌م كاته‌دا كه‌ توركیا نه‌خشه‌ڕێگایه‌كی هه‌یه‌ و كردوویه‌تیه‌ مه‌رج بۆ به‌شداریی له‌ هاوپه‌یمانێتی دژ به‌ داعش . ئه‌وان ئه‌م نزیك بوونه‌وه‌یه‌ له‌گه‌ڵ باڵێكی (PKK ) دا وه‌كو گوشارێك به‌كار ده‌هێنن بۆ سه‌ر ئه‌و وڵاته‌ .
2. له‌ كاتێكدا كه‌ ئه‌مه‌ریكا و ناتۆ ئاماده‌ نین هیچ هێزێكی زه‌مینی بنێرنه‌ گۆڕه‌پانی جه‌نگ ، بوونی هێزێكی وه‌كو (PYD ) كه‌ خاوه‌نی جه‌نگاوه‌ری به‌ توانان پێویستیه‌كی قۆناغه‌كه‌یه‌ ، به‌ تایبه‌تی له‌ ( 4 ) ی تشرینی دووه‌مدا هه‌ڵبژاردنی كۆنگرێس له‌ ئه‌مه‌ریكا بۆ ئۆباما و حیزبی دیموكرات زۆر گرنگه‌ ، به‌ تایبه‌تی له‌ راپرسیه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی ئه‌مه‌ریكادا ئۆباما و حیزبی دیموكرات ئاستی جه‌ماوه‌رییان له‌ نزمترین كاتیدایه‌ و پرسی داعش یه‌كێكه‌ له‌ دۆسیه‌ هه‌ستیاره‌كانی هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ ، له‌به‌ر ئه‌وه‌ ئۆباما هه‌وڵی جدیی ده‌دات وه‌كو سه‌رۆكێكی به‌ توانا ده‌ركه‌وێت به‌ڵام به‌و شێوه‌یه‌ی كه‌ پێشتر به‌ڵێنی به‌ ئه‌مه‌ریكیه‌كان دابوو كه‌ سه‌رباز نه‌نێرێته‌وه‌ بۆ گۆڕه‌پانی جه‌نگ .
3. هه‌ر بۆ ئه‌وه‌ش مه‌رجی ئه‌مه‌ریكا بۆ گفتوگۆی له‌گه‌ڵ " ساڵح موسلیم " دا ئه‌وه‌ بوو كه‌ له‌گه‌ڵ لایه‌نه‌ كوردییه‌كانی تردا كۆبوونه‌وه‌ بكات و رێك بكه‌وێت ، ئه‌مه‌ش بۆ ئه‌وه‌ی هێزێكی زیاتر له‌سه‌ر زه‌وی دژی داعش كۆببێته‌وه‌ .
به‌ڵام ئه‌وه‌ی كه‌ بۆ هه‌ر رێكه‌وتنێك مه‌ترسیداره‌ ، سروشتی خۆسه‌پێنیی و دیكتاتۆریی (PKK ) و باڵه‌كانیه‌تی ، كه‌ ناتوانن حیزبه‌كانی تر قبوڵ بكه‌ن ، (PKK ) له‌ هه‌شتاكان و نه‌وه‌ده‌كانی سه‌ده‌ی رابردوودا رێگه‌ی به‌ هیچ پارتێكی تری باكوور نه‌دا ته‌نانه‌ت له‌ خه‌باتیشدا به‌شداریی بكه‌ن ، هه‌ر له‌م رۆژانه‌شدا به‌ هه‌مان شێوه‌ و به‌ بیانووی پشتیوانیی له‌ كۆبانێ و ناڕه‌زایی له‌ حكومه‌تی توركیا باره‌گاكان و دوكان و بازاڕ و ئۆتۆمبێلی ئه‌ندامانی " هودا پار " ی سووتاند و ده‌یان كه‌س له‌ ئه‌ندامانی ئه‌و پارته‌ی كوشت و بریندار كرد ، له‌ كاتێكدا ئه‌و پارته‌ ئیسلامیه‌ی باكوور یه‌كێكه‌ له‌ ركابه‌رانی ( AKP ) له‌ باكووری كوردستاندا ، به‌ڵام (PKK ) ناتوانێت گه‌وره‌ بوونی ئه‌و پاته‌ قبوڵ بكات . دیاره‌ باڵه‌كانی ئه‌م پارته‌ له‌ به‌شه‌كانی تری كوردستان هه‌مان په‌روه‌رده‌ و میتۆدی كاركردنیان هه‌یه‌ ، بۆیه‌ ئه‌سته‌مه‌ بتوانن پارێزگاریی له‌ رێكه‌وتنامه‌كان بكه‌ن .
بۆیه‌ ئه‌سته‌مه‌ ( PYD ) بتوانێت له‌گه‌ڵ له‌گه‌ڵ پارته‌كانی خۆرئاوادا بگه‌نه‌ ئه‌نجام ، به‌ڵام بۆ تێپه‌ڕاندنی قۆناغه‌كه‌ وه‌كو تاكتیك له‌ پێناوی كه‌مكردنه‌وه‌ی گوشار له‌سه‌ریان به‌كاری ده‌هێنن ، به‌ڵام كاتێ ئه‌وان له‌ درێژخایه‌ندا ده‌گه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ په‌روه‌رده‌ و ستراتیژی خۆیان ناتوانن به‌رده‌وام بن و بیانووش بۆ هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی رێكه‌وتنامه‌ ئاسانه‌ ، كاتێ ئیراده‌ی پێكه‌وه‌ ژیان و یه‌كتر قبوڵ كردن وه‌كو هێزی جیاواز له‌ ئارادا نه‌بێت .
هه‌ر له‌م قۆناغه‌شدا بنه‌ماكانی رێكه‌وتنامه‌ی كوردانی خۆرئاوا كۆسپی زۆری له‌به‌رده‌مدایه‌ ، به‌ تایبه‌تی له‌م قۆناغه‌ قه‌یراناوییه‌ پڕ له‌ ته‌م و مژه‌دا ، چونكه‌ (PYD ) له‌سه‌ر زه‌ویدا خاوه‌نی هێزی شه‌ڕكه‌ری ئاماده‌یه‌ ، جا بۆ ئه‌وه‌ی سوپای هاوبه‌ش له‌گه‌ڵ لایه‌نه‌كانی تری خۆرئاوادا دروست بكات ، لایه‌نی به‌رانبه‌ر هێزی ئاماده‌ی مه‌شق پێكراوی نیه‌ ، بۆیه‌ ئاسان نیه‌ بتوانن له‌ ماوه‌یه‌كی نزیكدا له‌ رووی ئه‌منی و سه‌ربازییه‌وه‌ هێزی هاوبه‌ش پێك بهێنن و ئه‌گه‌ر ئه‌وه‌ش روو نه‌دات ، هێزه‌ سیاسیه‌كانی تر له‌ خۆرئاوادا بێ پشتیوان ده‌مێننه‌وه‌ و هاوسه‌نگیی دروست نابێت ، یه‌كێك له‌ كۆسپه‌ هه‌نووكه‌ییه‌كانیش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ (PYD) له‌ گفتوگۆكاندا داوای پشكی زیاتر ده‌كات به‌ پێیه‌ی كه‌ شه‌رعیه‌تی شۆڕشگێڕیی هه‌یه‌ و ئه‌وه‌ دوو ساڵه‌ ئه‌و كانتۆنانه‌ی دروست كردووه‌ و به‌ڕێوه‌یان ده‌بات ، جگه‌ له‌وه‌ش ماوه‌یه‌كی زۆره‌ هه‌ردوولا له‌ یه‌كتر به‌ گومانن . هه‌روه‌ها PKK و باڵه‌كانی ناتوانن ده‌ستبه‌رداری رژێمی به‌شار ئه‌سه‌د ببن و ئه‌مه‌ش لوغمێكی ئاماده‌یه‌ بۆ لێكهه‌ڵوه‌شاندنی هه‌ر رێكه‌وتنامه‌یه‌ك !!

به‌روار: 22/10/2014

بینین: 1555