Bzavpress ||

زەنگێک بۆ بێداربوونەوە لە غەفڵەت
تـــــــەرزە فائق

مەملەکەتی شەیتان, کتێبێ سێیەم, زنجیرەی ٧٣
ماکوان کەریم

مەلەکەتی شەیتان، کتێبی سێییەم، زنجیرەی ٦٩
ماکوان کەریم

نوسه‌ران

ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێم و دەرفەتێكی زێڕین

فاتیح سه‌نگاوی

چەند سەرنج و پێشنیارێك

ئەو بارودۆخە نوێیەی هاتوەتە ئاراوە و دەست گرتن بەسەر ناوچە سوننیەكانەوە لەلایەن داعش و هێزە سوننیەكانەوە، ئەوە دەخوازێ دەسەڵات دارانی هەرێم و هێزە سیاسییەكان بیرێكی جیددیتر لە چارەنوسی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێم بكەنەوە، بەتایبەت ئاراستەی ئەو گۆڕانكارییە نوێیە روو لە دەرەوەی ناوچە كوردستانییەكانە مەگەر لە ناوچەیەكی تەواو تێكەڵی وەكو ناوچەی جەلەولاو دەورو بەریدا، هەر بۆیە وەك توێژەر و یەك لەكاندیدكراوانی پۆستی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێم لە پشكی یەكگرتوو پێم باش بوو ئەم چەند خاڵە بخەمەڕوو، كە دەكرێ بۆ پرۆژە یاسایەكیش سودی لێ ببینرێ... سەرەتا چەند سەرنجێك:
1- ئەو روداوانەی هاتوەتە ئاراوە وەها دەبینم بە هەموو گریمانەكانیەوە، قورساییەك بۆ سوننە و ناوچە سوننییەكان بەدی دێنێت( بەتایبەت ئەگەر داعش تەنها واجیهە بوبێتن نەك هێزی سەرەكی و فیعلی و ئامادەیی ناو گۆڕین یان پاشەكشەیان هەبێت)، گەر وەهابێت دوور نیە بە دروستكردنی هەرێمێك بۆ سوننیەكان كۆتایی پێ بێت.
2- ئاراستەی روداوەكان تاوەكو ئێستە بە ئاقارێكدا دەڕوا كە نەویسترێ لەگەڵ كورددا شەڕ و پێكدادان دروست ببێ و بەو ناوچانەشەوە كە لە دەستوری عێراقیدا بە ناوچە جێناكۆكەكانیش ناوبراوە و ناوچەگەلێكی كوردستانی دەرەوەی هەرێمن، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی دەكرێ بە هەندێ رێ و شوێن ئەم ناوچانە بخرێنەوە سەر هەرێمی كوردستان.
3- ئەم روداوانە ئەوە دەردەخەن كە مالیكی بەدەر لە هێز و جەماوەری سوننی ناتوانێ كاریگەری هەبێت لەم ناوچانەدا و هێزی كاریگەر بریتیە لە هێزە سوننیەكان ، بۆیە دەبێ لەگەڵ ئەواندا بكەوینە گفتوگۆی راستەقینە و لێ تێگەیشتنی تەواو بۆ داهاتوو.
4- دەبێت لە ئێستەوە نەخشە رێگا و پلانی جیدی و مەحكەممان هەبێ بۆ زوتر گەڕانەوەی ئەو ناوچانە. لێرەوە پێشنیاری ئەم خاڵانە دەكەم:
أ‌. پەڕلەمانی كوردستان بەفەرمی دەنگ بدات بۆ جێگیرتركردن و ناردنی هێزی زیاتری پێشمەرگە و هێزەكانی تر بۆ ئەو ناوچانە و دامەزراندنیان بۆ هەمیشەیی و پاساوی ئەم كارەش لە ئێستە و بۆ داهاتوش زۆر و فرەن.
ب‌. توركمان و عەرەبەكانی ئەو ناوچانە بە هەندێ گرەنتی و بەڵێنی دروست و گرنگ دڵنیا بكرێنەوە لەوەی بونیان لەگەڵ هەرێمی كوردستاندا لە بەرژەوەندییاندایە و بۆ ئەمەش زەماناتی دەستوری و قانونی هەبێ بۆ داهاتوو- بگرە لە ئێستاشدا ؟
ت‌. كورد دەبێ حسابی تایبەتی بۆ ئەو ناوچانە بكا لە رووی ئیدارەدانی ناوچەكانیانەوە –توافقی نەك زۆرینەیی كورد.
پ‌. كورد دەبێ بیر لە سازشێكی سیاسیش بكاتەوە بۆ نمونە ئەو ناوچانەی كە تەواو ناڕازین و بۆ داهاتوش گرفت و سەر ئێشە بۆ كورد دروست دەكات ، سەرپشك بكرێن لەوەی دێنەپاڵ هەرێم یان نا وەكو ناوچەی قەزای حەویجە و ناحیەكانی.
ج‌. شیعەكان دڵنیا بكرێنەوە لەوەی شیعەكانی ژێردەسەڵاتی هەرێم و ئەوانەی بۆ داهاتوو دەبنە بەشێك لە هەرێم(دوز و تازە و خانەقین و شەنگار و... هتد) هەموو مافەكانیان دەستەبەر دەكرێ.
ح‌. جێگیركردنێكی بەهێزی پێشمەرگە لەو ناوچانە : پێگەی كورد بۆ مفاوەزات بەهێز دەكات بۆ داهاتوو.
خ‌. رێككەوتن و سازش لەگەڵ سوننە لەم دۆخەدا كاریگەری گەورەی هەیە لەوەی دواتر بەهێز ببن و گوێ نەگرن.
د‌. تەرخان كردنی بودجەیەك بۆ ئاوەدان كردنەوەی ئەو ناوچانە و دڵخۆشتركردنی خەڵكەكەی پرۆسەكە ئاسانتر دەكات.
ژ‌. بەكورتی هەنوكە بارودۆخێك هاتوەتە ئاراوە كە دەبێ بقۆزرێتەوە و بكرێتە ئەمری واقع و لۆژیك و رێگە جۆراوجۆرە بەكەڵكەكان بەكار بهێنین بۆ ئەوەی كارێك بكەین ماددەی 140 بكەینە دیفاكتۆ و زانایانە سود لەپەستانە جۆراوجۆرەكان ببینین لە پێناوی دۆزی رەوا و لەمێژینەی گەلەكەمان .
دیارە بارودۆخی سیاسی باشوری كوردستان و پەیوەندی لەگەڵ دراوسێكانی بەتایبەت توركیا و پێگەی ئابوری بەهێزی ئەم هەرێمە هۆكارێكی تری هێزن بۆ پیادەكردنی زۆرێك لەو رێ و شوێنانەی سەرەوە و دواتریش هەنگاونان بۆ خەونێكی مێژویی و لە مێژینەی گەلی كورد كە بریتییە لە دەوڵەتی كوردی ...

به‌روار: 13/06/2014

بینین: 1335