Bzavpress ||

نوسه‌ران

گوتاری ئیسلامیی له‌ هه‌رێمی كوردستان ...

عبدالرحمن محمدعارف‎ ‎

---- (په‌ڕینه‌وه‌ بۆ داهاتوو ) -----

گوتاری ئیسلامیی له‌ هه‌رێمی كوردستان ئه‌وه‌نده‌ی نائیسلامییه‌كان خۆیان پێوه‌ی گیرۆده‌كردووه‌ و پرسیاروه‌ڵامی قورس و سوك و مه‌نتقی و نامه‌نتقی له‌سه‌ر ده‌كه‌ن ئه‌وه‌نده‌ ئێمه‌ی ئیسلامخواز خۆمان پێیه‌وه‌ نه‌به‌ستووه‌ته‌وه‌ و وه‌ك ماڵێكی مه‌تروكه‌ به‌ جێمان هێشتووه‌ تا خه‌ڵكی غه‌واره‌ به‌ ئیسلام و گوتاری ئیسلامیی لێی بدوێن و پرسیاریشمان بۆ بكه‌ن و هه‌ر خۆشیان وه‌ڵاممان بده‌نه‌وه‌ !.
منیش ناڵێم هیچم نه‌هێشتووه‌ و به‌م چه‌ند دێره‌ ئێوه‌ ده‌گه‌یه‌نمه‌ قوڵایی و بنی بنی گوتاره‌ ئیسلامییه‌ ره‌سه‌ن و ره‌نگڕێژ كراوه‌ ئیلاهیی و نه‌به‌وییه‌كان،هه‌ر كه‌سێك ئه‌و ئیددعای كرد ئه‌وه‌ پۆزلێدانێكی لوت به‌رزانه‌ی هه‌رزه‌ كارانه‌ی نه‌خوێنه‌وارانه‌یه‌و هیچیتر !. به‌ڵام خۆ ده‌كرێت دووسێ قسه‌ بكه‌م و ئێوه‌ش بكه‌مه‌ لایمه‌ن و ناوبژیوان تاپێم بڵێن ورد دوواوم له‌م باسه‌مان یان نه‌خێر زبره‌و پێویستی به‌هاڕینی زیاتره‌؟!.
پێناسه‌یه‌كی كه‌م و كامڵ :
گوتاری ئیسلامیی : كۆی ئه‌و ڕوانین و حاڵی بوون و لێدوانانه‌یه‌ كه‌له‌ ئیسلام سه‌رچاوه‌ی گرتووه‌و له‌ زارو قه‌ڵه‌می بیرمه‌ندان و زانایان و بانگخوازانه‌وه‌ دێته‌ ده‌رێ و هه‌موو ئه‌وانه‌ش قسه‌گه‌لێكن له‌سه‌ر چه‌ندێتی و جۆرێتی رووداوه‌ كۆمه‌ڵایه‌تی و سیاسیی و ئابوریی و كه‌لتوریی و زانستی و په‌روه‌رده‌یی و فێرخوازییه‌كان. یانی سیانه‌یه‌ك هه‌یه‌ : رووداوگه‌لێك هه‌یه‌ كه‌ مرۆڤ ده‌یخوڵێنێت و پێوه‌رێكی باڵا هه‌یه‌ كه‌ له‌ ئیسلام خۆی ده‌بینێته‌وه‌ و توێژو چینێكی خوێنه‌وارو قوڵخواز هه‌یه‌ بوونه‌ته‌ نێوه‌ندگیر بۆ گه‌یاندنی ڕوانینی ئیسلامییانه‌ بۆ رووداوه‌كان و به‌یان یان بریاردان له‌سه‌ریان .
پێویستی و پایه‌كانی :
هیچ مرۆڤێك ناتوانێت رۆڵی راسته‌قینه‌ی دوور له‌ ساخته‌ ببینێت له‌ بواره‌كانی گوتاری ئیسلامیدا ئه‌گه‌ر ئه‌و سێ مه‌رجه‌ی تێدا تۆخ و تێر نه‌بووبێته‌وه‌، یه‌ك : شاره‌زایی وورد له‌ ده‌قه‌كانی وه‌حیی (قورئان و سوننه‌تی پێغه‌مبه‌ر-سه‌ڵات و سه‌لامی خودای له‌سه‌ر بێت-) .دوو : هۆشیاری فراوان له‌سه‌ر زه‌مان و مه‌كان و زه‌مینه‌ی كۆمه‌ڵگه‌و مرۆڤه‌كان به‌ گشتی . سێ : عه‌قڵێكی ئیجتیهادیی .
جۆره‌كان و پێڕه‌وه‌كانی :
به‌ چاوێكی خێراو سه‌رنجێكی گشتی چوار جۆر له‌ گوتاری ئیسلامیی له‌ هه‌رێمدا هه‌یه‌و هه‌ر یه‌ك له‌وانه‌ش پێویستی به‌ قسه‌و قه‌راری تایبه‌ت هه‌یه‌، 1- گوتاری ئیسلامیی ره‌سمیی(ده‌سه‌ڵات) : ئه‌وه‌ش بووه‌ته‌ نه‌ریت كه‌ وه‌زاره‌تی ئه‌وقاف و یه‌كێتی زانایان -له‌ زۆرێك له‌ راكانیاندا- و زۆرجاریش كۆلێژو په‌یمانگا ئاینییه‌ ئیسلامیه‌كان ئه‌و نوێنه‌راتیه‌ ده‌كه‌ن .2- گوتاری ئیسلامیی حیزبیی : كه‌ حیزبه‌ ئیسلامییه‌كان و سێبه‌ره‌كانیان ئه‌و رۆڵه‌ ده‌گێرن . 3- گوتاری ئیسلامیی سه‌ربه‌خۆ : كه‌ كه‌سایه‌تیه‌ ئیسلامییه‌ ئه‌كادیمی و تاك و ته‌را یان كه‌مینه‌یه‌ك له‌ زانایان-مه‌لایان- به‌و ئه‌ركه‌ هه‌ڵده‌ستن . 4- گوتاری ئیسلامیی عه‌لمانی : كه‌ حیزبه‌ عه‌لمانیه‌كان و رۆشنبیره‌كانیان و رێكخراوه‌كانیان و میدیاكانیان ده‌یانه‌وێت ئیسلام بكه‌نه‌ ئاینێك كه‌ ته‌نها به‌ ئاماژه‌ی ئه‌وان هه‌ناسه‌ بدات و له‌ كونجێكا بژی و له‌ ده‌سه‌ڵات و ده‌ڵه‌تداریی و ده‌ستور دووری پێبگرن .
گرفت و گرێكانی :
سێ گرفت و گڕێی گه‌وره‌ هه‌یه‌ له‌به‌رده‌م گوتاری ئیسلامییدا : ئه‌لف : نه‌بوونی ده‌وڵه‌ت و دامه‌زراوه‌یه‌ك كه‌ پشتیوانی گوتاری راسته‌قینه‌ی ئیسلامیی بكات و شۆریكاته‌وه‌ بۆ ناو خه‌ڵك . بێ : په‌لاماری ناره‌وای دژه‌كانی و داعشاندن و عروباندن و تیرۆراندنی به‌ هه‌موو رێگه‌و شێوه‌یه‌ك . تێ : هه‌بوونی نمونه‌ی ناشیرین به‌ ناوی ئیسلامه‌وه‌ لێره‌و له‌ شوێنیتر .
پێشنیارو پرده‌كانی په‌ڕینه‌وه‌ :
سێ هه‌نگاوو هه‌وڵی گه‌وره‌ گه‌وره‌مان پێویسته‌ بۆ په‌رێنه‌وه‌ بۆ قۆناغێكی نوێ و وه‌ڵامی هه‌موو ته‌حه‌داكانی به‌رده‌م گوتارو كرداری ئیسلامیی : یه‌كه‌م : نوێخوازیی (ته‌جدید) . دووه‌م : یه‌كخستنی گوتاره‌كان (توحید الخطاب) . سێیه‌م : به‌ جێگه‌یاندن و دابه‌زاندن و به‌ كردار كردنی گوتاره‌كان (تنزيل الخطاب).

به‌روار: 18/11/2015

بینین: 1688