ته‌فسیری قورئان
  ١٧: سورة الإسراء

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به‌ناوی خوای به‌خشنده‌ی میهره‌بان
سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلًا مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ ﴿1﴾
پاکیی و بێگه‌ردیی و ستایش بۆ ئه‌و زاته‌ی که‌ شه‌وڕه‌ویی کرد به‌ به‌نده‌ی خۆی (محمد صلی الله‌ علیه‌ وسلم) له‌ مزگه‌وتی (حرام) (که‌عبه‌ی پیرۆزه‌وه‌) بۆ مزگه‌وتی (اقصی) له‌ (بیت المقدس) که‌ ده‌وروبه‌ریمان پیرۆزو پڕ به‌ره‌که‌ت کردووه‌، تا هه‌ندێ نیشانه‌و به‌ڵگه‌ی (ده‌سه‌ڵاتداریی و توانایی) خۆمانی نیشان بده‌ین، به‌ڕاستی ئه‌و زاته‌ زۆر بیسه‌رو بینایه‌.
وَآتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِي إِسْرَائِيلَ أَلاَّ تَتَّخِذُواْ مِن دُونِي وَكِيلًا ﴿2﴾
ئێمه‌ کتێبی (ته‌وراتمان) به‌خشی به‌ موساو کردمانه‌ هۆی هیدایه‌ت و ڕێنموویی بۆ نه‌وه‌ی ئیسرائیل، بۆ ئه‌وه‌ی که‌سی تر جگه‌ له‌ من نه‌که‌نه‌ پشتیوان و یاریده‌ده‌ر بۆ خۆیان.
ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ إِنَّهُ كَانَ عَبْدًا شَكُورًا ﴿3﴾
(ئه‌مانه‌و خه‌ڵکی تریش) نه‌وه‌ی ئه‌و که‌سانه‌ن که‌ (له‌ که‌شتیه‌که‌دا) له‌گه‌ڵ نوح دا هه‌ڵمان گرتن (تا سوپاسگوزار بن و قه‌دری نازونیعمه‌ت و به‌خششه‌کان بزانن)، چونکه‌ به‌ڕاستی (نوح) به‌نده‌یه‌کی زۆر سوپاسگوزار بوو.
وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا ﴿4﴾
(له‌ کتێبی ته‌وراتدا یا له‌ لوح المحفوظ دا) بڕیارمان داوه‌ که‌ نه‌وه‌ی ئیسرائیل (له‌ به‌رنامه‌ی ئێمه‌ لاده‌ده‌ن و یاخی ده‌بن) وه‌ فه‌سادو خراپه‌ له‌سه‌ر زه‌ویدا ئه‌نجام ده‌ده‌ن، (وه‌ له‌ غه‌فڵه‌تی خه‌ڵکیدا) زۆر گه‌شه‌ ده‌که‌ن و ده‌سه‌ڵاتێکی زۆر به‌ده‌ست دێنن.
فَإِذَا جَاء وَعْدُ أُولاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُوْلِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُواْ خِلاَلَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُولًا ﴿5﴾
جا که‌ کاتی ئه‌وه‌هات ئه‌ی (جووه‌کان) بۆ یه‌که‌مجار (تۆڵه‌تان لێ بکه‌ینه‌وه‌) به‌نده‌ تایبه‌تیه‌کانی خۆمانمان نارده‌ سه‌رتان که‌ خاوه‌نی هێزو توانایی زۆرن (زانایانی سه‌رده‌م ده‌ڵێن، “عبادا لنا” مه‌به‌ست هاوه‌ڵانی پێغه‌مبه‌ره‌ که‌ قورئان وه‌سفی کردوون به‌ توندوتیژی به‌رانبه‌ر خوانه‌ناسان له‌کاتی جه‌نگدا)، ئیتر ئه‌وان به‌هه‌موو کون و که‌لێنێكی قه‌ڵاو شارۆچکه‌کاندا ده‌سوڕانه‌وه‌و ده‌گه‌ڕان به‌شوێن (ئه‌و ناپوختانه‌دا)، وه‌ ئه‌م به‌ڵێن و به‌سه‌رهاته‌ پێش هاتووه‌و بڕاوه‌ته‌وه‌.
ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا ﴿6﴾
له‌وه‌ودوا (ئه‌ی جووه‌کان) له‌ غه‌فڵه‌ت و دواکه‌وتنی جیهانی ئیسلامیدا نۆره‌تان هاته‌وه‌و ده‌سه‌ڵاتتان په‌یدا کرد به‌سه‌ر ئیمانداراندا، وه‌ ماڵ و سامان و کوڕانمان پێبه‌خشین و وامان لێکردن که‌ زۆر ئاماده‌ بن بۆ هێرش بردن و په‌لامار دان.
إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لِأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا فَإِذَا جَاء وَعْدُ الآخِرَةِ لِيَسُوؤُواْ وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُواْ الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوْاْ تَتْبِيرًا ﴿7﴾
جا ئه‌گه‌ر (له‌کاتی ده‌سه‌ڵاتدا) چاکه‌ بکه‌ن، ئه‌وه‌ هه‌ر بۆخۆتان چاك و به‌سووده‌، ئه‌گه‌ر خراپه‌و تاوانیش بکه‌ن ئه‌وه‌ هه‌ر یه‌خه‌ی خۆتان ده‌گرێته‌وه‌، کاتێك که‌ نۆره‌ی ئه‌نجامدانی به‌ڵێنی دوایی هات (ئیمانداران، کارێکتان پێ ده‌که‌ن) که‌ له‌ ڕووخسارتاندا ڕه‌نگ بداته‌وه‌ (چونکه‌ ئه‌وان دڵنیان که‌ هه‌موو ئه‌و به‌ڵاو ناخۆشیانه‌ی به‌سه‌ر گه‌لانی موسوڵماندا به‌گشتی، وه‌ به‌سه‌ر گه‌لی کوردا به‌تایبه‌تی هاتووه‌ به‌شێوه‌یه‌کی ڕاسته‌وخۆ یا ناڕاسته‌وخۆ ده‌ستی ئه‌وانی تیا بووه‌)، ئه‌وسا ده‌با بچنه‌ مزگه‌وته‌وه‌ وه‌کو یه‌که‌مجار (له‌سه‌رده‌می حومه‌ری کوڕی خه‌تابدا خوای لێ ڕازی بێت) چوونه‌ ناوی، ده‌با ئیتر ئیمانداران تۆڵه‌ی خۆیان بکه‌نه‌وه‌و ده‌ستیان به‌سه‌ر هه‌رچیه‌کدا ده‌ڕوات درێغی نه‌که‌ن (چونکه‌ ه‌وان له‌ سته‌م درێغییان نه‌کرد).
عَسَى رَبُّكُمْ أَن يَرْحَمَكُمْ وَإِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا وَجَعَلْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ حَصِيرًا ﴿8﴾
ئینجا دوورنیه‌، په‌روه‌ردگارتان به‌زه‌یی پیاتاندا بێته‌وه‌و ڕه‌حمتان پێبکات (ئه‌گه‌ر به‌خۆتاندا بێنه‌وه‌و ته‌وبه‌ بکه‌ن)، ئه‌گه‌ر بگه‌ڕێنه‌وه‌ (بۆ پیلانگێڕان و خوێنڕێژی) ئێمه‌ش ده‌ست ده‌که‌ینه‌وه‌ به‌ (تۆڵه‌سه‌ندن و ته‌مێکردنتان)، ئێمه‌ دۆزه‌خیشمان ئاماده‌کردووه‌ بۆ کافران که‌تیایدا گیرده‌خۆن.
إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يِهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ وَيُبَشِّرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا كَبِيرًا ﴿9﴾
به‌ڕاستی ئه‌م قورئانه‌ هیدایه‌تبه‌خشه‌ بۆ چاکترین ڕێگه‌و ڕێبازو به‌رنامه‌، مژده‌ش ده‌دات به‌ ئیماندارانه‌ی که‌ کارو کرده‌وه‌ی چاکه‌ ده‌که‌ن که‌ پاداشتی زۆرو بێ سنوور چاوه‌ڕێیانه‌.
وأَنَّ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ أَعْتَدْنَا لَهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا ﴿10﴾
ئه‌وانه‌ش که‌ باوه‌ڕیان به‌ ڕۆژی قیامه‌ت نیه‌، ئێمه‌ سزایه‌کی به‌ئێش و ئازارمان بۆ ئاماده‌کردوون.
وَيَدْعُ الإِنسَانُ بِالشَّرِّ دُعَاءهُ بِالْخَيْرِ وَكَانَ الإِنسَانُ عَجُولًا ﴿11﴾
ئینسان (کاتێ که‌ ته‌نگه‌تاو ده‌بێ) دۆعاو نزای شه‌ڕ ده‌کات، هه‌روه‌ک چۆن له‌کاتی ئاساییدا دۆعای خێر ده‌کات، ئینسان هه‌میشه‌و به‌رده‌وام به‌ په‌له‌و هه‌ڵه‌شه‌یه‌.
وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ آيَتَيْنِ فَمَحَوْنَا آيَةَ اللَّيْلِ وَجَعَلْنَا آيَةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُواْ فَضْلًا مِّن رَّبِّكُمْ وَلِتَعْلَمُواْ عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ وَكُلَّ شَيْءٍ فَصَّلْنَاهُ تَفْصِيلًا ﴿12﴾
ئێمه‌ دیارده‌ی شه‌وو ڕۆژمان کردووه‌ به‌ دوو به‌ڵگه‌و نیشانه‌ له‌سه‌ر ده‌سه‌ڵاتی خۆمان، وه‌ بۆ حه‌سانه‌وه‌و ئه‌نجامدانی کاروبارتان، وه‌ ڕاگرتنی پله‌یه‌کی به‌سه‌ر دیارده‌ی شه‌ودا هێناوه‌، وه‌ دیارده‌ی ڕۆژیشمان به‌ ئاشکراو دیارو بینراو سازاندووه‌، تا له‌ نازو نیعمه‌تی په‌روه‌ردگارتان به‌هره‌وه‌ر ببن، تا ژماره‌ی ساڵه‌کان بزانن و حساب ڕاگرن (که‌ زۆر پێویسته‌ بۆ ڕێکخستنی کاروباری ژیان)، به‌ڕاستی ئێمه‌ هه‌موو شتێکمان به‌فراوانی و به‌ربڵاوی ڕوونکردۆته‌وه‌.
وَكُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ فِي عُنُقِهِ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنشُورًا ﴿13﴾
(سه‌رئه‌نجام) نامه‌ی کرده‌وه‌ی هه‌رکه‌س هه‌ڵده‌واسین به‌ گه‌ردنیدا، وه‌ له‌ ڕۆژی ڕه‌ستاخێزیشدا کارنامه‌ی کرده‌وه‌کانی به‌کراوه‌یی ده‌خه‌ینه‌ به‌ر ده‌ستی (ئاشکرایه‌ که‌ ئه‌و ده‌سگایانه‌ی کارو کرده‌وه‌ی ئێمه‌ی له‌سه‌ر تۆمار کراوه‌ زۆر پێشکه‌وتووه‌ له‌وه‌ی که‌ ئاده‌میزاد تا ئێستا په‌ی پێ بردووه‌).
اقْرَأْ كَتَابَكَ كَفَى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسِيبًا ﴿14﴾
(ئه‌وسا پێی ده‌وترێت) ده‌نامه‌ی کرده‌وه‌کانت بخوێنه‌ره‌وه‌و ته‌ماشای بکه‌، ئه‌مڕۆ هه‌ر خۆت بڕیار بده‌و حساب بۆ خۆت بکه‌ (شایسته‌ی چ جۆره‌ پاداشتێکیت؟!)
مَّنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولًا ﴿15﴾
ئه‌وه‌ی هه‌وڵ ده‌دات ڕێبازی ڕاست و دروست بگرێت، ئه‌وه‌ به‌قازانجی خۆی ته‌واو ده‌بێ و هه‌ر خۆی به‌هره‌ له‌ هیدایه‌ته‌که‌ی وه‌رده‌گرێت، ئه‌وه‌ش گومڕا ده‌بێت و ڕێبازی سه‌رلێشێواوی ده‌گرێته‌ به‌ر، ئه‌وه‌ هه‌ر زۆی زه‌ره‌ر ده‌کات و گومڕاییه‌که‌ی له‌سه‌ری ده‌که‌وێت، که‌س گوناهی که‌س هه‌ڵناگرێت، که‌س به‌رپرسیار نیه‌ له‌هه‌ڵه‌ی که‌سانی تر، ئێمه‌ش سزاو تۆڵه‌ له‌ که‌س ناسێنین تا پێغه‌مبه‌رێکمان نه‌ناردبێت.
وَإِذَا أَرَدْنَا أَن نُّهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا ﴿16﴾
کاتێ که‌ ویستبێتمان شارو شارۆچکه‌یه‌ك کاول بکه‌ین، سه‌ره‌تا فه‌رمانمان پێداون (که‌ چاکه‌و چاکه‌کاری بکه‌ن) که‌چی ئه‌وان گوناهو تاوان و خراپه‌یان ئه‌نجام داوه‌، ئه‌وسا ئیتر شایسته‌ی ئه‌وه‌ بوون که‌ بڕیاری ئێمه‌ به‌سه‌ریاندا بسه‌پێنرێت، ئێمه‌ش کاولمان کردووه‌ به‌سه‌ریه‌کداو داروبه‌ردمان به‌سه‌ریه‌که‌وه‌ نه‌هێشتووه‌.
وَكَمْ أَهْلَكْنَا مِنَ الْقُرُونِ مِن بَعْدِ نُوحٍ وَكَفَى بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًَا بَصِيرًا ﴿17﴾
چه‌نده‌ها نه‌وه‌مان له‌دوای نوح له‌ناوبردووه‌، ئه‌وه‌نده‌ش به‌سه‌ بۆ په‌روه‌ردگاری تۆ که‌ ئاگادارو بینایه‌ به‌ گوناهو تاوانی به‌نده‌کانی.
مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاء لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاهَا مَذْمُومًا مَّدْحُورًا ﴿18﴾
ئه‌وه‌ی مه‌به‌ستی (ته‌نها دنیابێ) که‌به‌ په‌له‌و به‌خێرایی تێده‌په‌ڕێ، ئێمه‌ (به‌ ئاره‌زووی که‌س ناکه‌ین به‌ڵکو) هه‌رچیمان بوێ به‌زویی، به‌ویستی خۆمان، وه‌ به‌ هه‌رکه‌س که‌ بمانه‌وێ ده‌یبه‌خشین، پاشان (له‌و جیهان) ئه‌و جۆره‌ که‌سانه‌ (واته‌ دنیاپه‌رستان) ده‌خه‌ینه‌ ناو دۆزه‌خه‌وه‌، به‌ سه‌رزه‌نشت کراوی و ڕاونراویه‌وه‌ (که‌ به‌رده‌وام فریشته‌کان ئێش ده‌که‌ن به‌ دڵیانداو نایه‌ڵن پشوو بده‌ن و هه‌ر ڕاویان ده‌نێن به‌ناو تونێل و شوێنه‌ سامناکه‌کاندا).
وَمَنْ أَرَادَ الآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا ﴿19﴾
به‌ڵام ئه‌وه‌ی مه‌به‌ستی به‌شی ئه‌و جیهان بێ و هه‌وڵ و کۆششی چاکی بۆ بدات، له‌ هه‌مان کاتیشدا ئیماندار بێت، هه‌وڵ و کۆششی ئه‌م جۆره‌ که‌سانه‌ جێگه‌ی ڕێزو سوپاسه‌و سوپاسکراون.
كُلاًّ نُّمِدُّ هَؤُلاء وَهَؤُلاء مِنْ عَطَاء رَبِّكَ وَمَا كَانَ عَطَاء رَبِّكَ مَحْظُورًا ﴿20﴾
ئێمه‌ هه‌ردوولا (دنیاپه‌رستان و خواپه‌رستان) له‌ به‌خششی په‌روه‌ردگارت به‌هره‌وه‌ر ده‌که‌ین، بێگومان به‌خششی په‌روه‌ردگارت سنووردارو قه‌ده‌غه‌کراو نیه‌ (له‌ دنیادا).
انظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَلَلآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلًا ﴿21﴾
ته‌ماشاکه‌و سه‌رنج بده‌ چۆن هه‌ندێکیانمان به‌سه‌ر هه‌ندێکی تریاندا ڕێزدارکردووه‌، بێگومان پله‌و جیاوازیه‌کانی ئه‌و جیهان زۆر گه‌وره‌ترو زۆر زیاترن.
لاَّ تَجْعَل مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُومًا مَّخْذُولًا ﴿22﴾
هه‌رگیز نه‌که‌یت (ئه‌ی ئینسان) خوایه‌کی تر بکه‌یته‌ هاوتای خواو هاوه‌ڵی بۆ بڕیار بده‌یت چونکه‌ به‌و کاره‌ت زه‌بوون و خه‌جاڵه‌ت و ڕیسوا ده‌بیت.
وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَآ أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا ﴿23﴾
په‌روه‌ردگاری تۆ بڕیاری داوه‌ که‌ جگه‌ له‌و که‌سی تر نه‌په‌رستن، هه‌روه‌ها چاکه‌کاریش بن له‌گه‌ڵ دایك و باوکتاندا، هه‌رکاتێ یه‌کێکیان یان هه‌ردووکیان به‌پیری که‌وتنه‌ لای تۆ (ته‌نانه‌ت) ئۆفیان له‌ده‌ست مه‌که‌و (هه‌رگیز) پیایاندا هه‌ڵمه‌شاخێ، به‌رده‌وامیش قسه‌و گفتوگۆت له‌گه‌ڵیاندا با چاک و جوان و به‌جێ بێت.
وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا ﴿24﴾
باڵی میهره‌بانی خۆتیان به‌سه‌ردا بکێشه‌و ملکه‌چ به‌ بۆیان، (نزا بکه‌و) بڵێ: په‌روه‌ردگارا ڕه‌حمیان پێ بکه‌و میهره‌بان به‌ بۆیان، هه‌روه‌کو چۆن ئه‌وان منیان په‌روه‌رده‌کردووه‌ به‌ به‌چوکیی و منداڵیی.
رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمْ إِن تَكُونُواْ صَالِحِينَ فَإِنَّهُ كَانَ لِلأَوَّابِينَ غَفُورًا ﴿25﴾
په‌روه‌ردگارتان زۆر زاناتره‌ له‌خۆتان به‌وه‌ی که‌ دڵ و ده‌روونتاندا هه‌یه‌، خۆ ئه‌گه‌ر چاك و پاك و ڕێك و پێك بن، ئه‌وه‌ ئیتر ئه‌و زاته‌ بۆ ته‌وبه‌کاران و په‌شیمانان زۆر لێخۆشبوو و به‌خشنده‌یه‌.
وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلاَ تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا ﴿26﴾
مافی خزم و خوێشان به‌جێ بێنه‌و په‌یوه‌ندیه‌کان (له‌ چوارچێوه‌ی شه‌رعدا چاودێری بکه‌) هه‌روه‌ها مافی هه‌ژارانیش (به‌ یارمه‌تیدانیان به‌ گوێره‌ی توانا) ئه‌نجام بده‌ هه‌روه‌ها مافی ڕێبوارانیش (به‌ ده‌سگرۆیی و ڕێنیشاندان) جێبه‌جێ بکه‌، ده‌ست بڵاویش مه‌به‌و ماڵ و سامانت به‌راب مه‌ده‌.
إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُواْ إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا ﴿27﴾
چونکه‌ ئه‌وانه‌ی به‌ڕاستی ماڵ و سامانیان به‌فیڕۆ ده‌ده‌ن، ئه‌وانه‌ هه‌میشه‌ (وه‌ك) برای شه‌یتانه‌کان وان، شه‌یتانیش له‌به‌رانبه‌ر (نازو نیعمه‌ته‌کانی) په‌روه‌ردگاریه‌وه‌ زۆر ناشکورو به‌دنمه‌که‌.
وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاء رَحْمَةٍ مِّن رَّبِّكَ تَرْجُوهَا فَقُل لَّهُمْ قَوْلًا مَّيْسُورًا ﴿28﴾
خۆ ئه‌گه‌ر نه‌توانی یارمه‌تی (ناوبراوان) بده‌ی، وه‌ به‌ ئومێدی ڕه‌حمه‌تی په‌روه‌ردگارو به‌خششی ئه‌و بویت له‌ ئاینده‌دا، (ئه‌وه‌ ده‌کرێ) به‌ گوفتاری جوان و قسه‌ی خۆش ڕازییان بکه‌یت.
وَلاَ تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِكَ وَلاَ تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَّحْسُورًا ﴿29﴾
(نه‌که‌ی ئه‌وه‌نده‌ ده‌ست نوقاو بیت وه‌ک ئه‌وه‌ی که‌) ده‌ستی به‌ کۆت و زنجیر به‌گه‌ردنیدا هه‌ڵواسرابێت، هه‌روه‌ها ئه‌وه‌نده‌ش ده‌ستت پان مه‌که‌ره‌وه‌و ده‌ستبڵاو مه‌به‌ (که‌ هیچت به‌ده‌سته‌وه‌ نه‌مێنێت) له‌وه‌ودوا بکه‌ویته‌ به‌رده‌م لۆمه‌و سه‌رزه‌نشتی (ئه‌م و ئه‌و) وه‌ هیچت به‌ده‌سته‌وه‌ نه‌مێنێ و به‌هه‌ناسه‌ ساردیی و نائومێدی بۆی دانیشی.
إِنَّ رَبَّكَ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاءُ وَيَقْدِرُ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا ﴿30﴾
به‌ڕاستی په‌روه‌ردگارت به‌هه‌رکه‌س که‌ بیه‌وێت ڕزق و ڕۆزیی فراوان ده‌به‌خشێت، یاخود که‌م و سنوورداری ده‌کات، به‌ڕاستی ئه‌و زاته‌ ئاگادارو بینایه‌ به‌ به‌نده‌کانی، (وه‌ به‌خشین و نه‌به‌خشینی هه‌ڕه‌مه‌کی نیه‌).
وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِيَّاكُم إنَّ قَتْلَهُمْ كَانَ خِطْءًا كَبِيرًا ﴿31﴾
نه‌که‌ن مناڵه‌کانتان له‌ترسی گرانی و برسێتی بکوژن (چونکه‌ په‌روه‌ردگارتان ڕۆزی به‌خش و میهره‌بانه‌)، ئێمه‌ ڕزق و ڕۆزی ده‌به‌خشین به‌وانیش و به‌ ئێوه‌ش، چونکه‌ به‌ڕاستی کوشتنی ئه‌وان گوناهو تاوانێکی زۆر گه‌وره‌یه‌.
وَلاَ تَقْرَبُواْ الزِّنَى إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاء سَبِيلًا ﴿32﴾
هه‌رگیز نه‌که‌ن توخنی زینا بکه‌ون و لێی نزیك ببنه‌وه‌، چونکه‌ ئه‌وه‌ گوناهو تاوان و هه‌ڵه‌و ڕێچکه‌یه‌کی زۆر ناقۆڵایه‌.
وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللّهُ إِلاَّ بِالحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ يُسْرِف فِّي الْقَتْلِ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا ﴿33﴾
که‌سێ نه‌کوژن که‌ خوا کوشتنی حه‌رام کردبێت مه‌گه‌ر به‌ (به‌هۆی تاوانێکه‌وه‌ شایسته‌ بێت) و کوشتنی ڕه‌وابێت، ئه‌وه‌ش که‌ مه‌زڵومانه‌ ده‌کوژرێت، ئێمه‌ ماف و ده‌سه‌ڵاتمان داوه‌ به‌ نزیکترین که‌سی که‌ تۆڵه‌ی بۆ بسێنێت، ئه‌ویش نابێت زیاده‌ڕه‌ویی بکا له‌ کوشتن و تۆڵه‌سه‌ندنه‌وه‌دا، (خۆ ئه‌گه‌ر له‌ خوا ترس و فه‌رمانبه‌ردار بوو له‌ کاره‌که‌یدا) ئه‌وه‌ سه‌رکه‌وتووه‌و (مافی ڕه‌وای خۆی به‌جێهێناوه‌و خوای گه‌وره‌ش مۆڵه‌تی داوه‌).
وَلاَ تَقْرَبُواْ مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُولًا ﴿34﴾
نزیك مالی هه‌تیو مه‌که‌ون مه‌گه‌ر به‌جوانترین شێوه‌ نه‌بێت (وه‌ك ئه‌وه‌ی بیخه‌نه‌ بازرگانیه‌که‌وه‌ تا گه‌شه‌ بکات)هه‌تا ده‌گاته‌ هه‌ڕه‌تی لاوی، وه‌ وه‌فا بکه‌ن به‌ به‌ڵێن و په‌یمان، چونکه‌ به‌رپرسیارن له‌ به‌رانبه‌ر به‌ڵێن و په‌یمانه‌وه‌.
وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَزِنُواْ بِالقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا ﴿35﴾
هه‌رکاتێك کێشان و پێوانتان ئه‌نجام دا به‌ڕێکوپێکی و تێروته‌واوی ئه‌نجامی بده‌ن، به‌و شێوه‌یه‌ چاکتر کار ئه‌نجام ده‌درێ، (له‌ دنیادا ئاسووده‌ ده‌بن و پاداشتی قیامه‌تیش به‌ده‌ست ده‌هێنن).
وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولًا ﴿36﴾
(ئه‌ی ئینسان) له‌ شتێك مه‌دوێ و باسی شتێك مه‌که‌ که‌ زانست و زانیاریت ده‌رباره‌ی نیه‌، چونکه‌ به‌ڕاستی ده‌سگاکانی بیستن و بینین و تێگه‌یشتن هه‌رهه‌مووی، به‌رپرسیاره‌ له‌ به‌رانبه‌ریه‌وه‌.
وَلاَ تَمْشِ فِي الأَرْضِ مَرَحًا إِنَّكَ لَن تَخْرِقَ الأَرْضَ وَلَن تَبْلُغَ الْجِبَالَ طُولًا ﴿37﴾
هه‌روه‌ها به‌سه‌ر زه‌ویدا به‌ که‌شو فش و له‌ خۆباییبوونه‌وه‌ مه‌ڕۆ، چونکه‌ تۆ هه‌رگیز ناتوانی زه‌وی کوناوده‌ر بکه‌یت، ناشتوانیت وه‌کو چیاکان به‌رزو بڵند بیت (ئیتر ئه‌م خۆ فشکردنه‌وه‌یه‌ت له‌چیه‌؟).
كُلُّ ذَلِكَ كَانَ سَيٍّئُهُ عِنْدَ رَبِّكَ مَكْرُوهًا ﴿38﴾
هه‌موو ئه‌و شتانه‌ی که‌ له‌ (ئایه‌ته‌کانی پێشوودا قه‌ده‌غه‌مان کرد) له‌ تاوان و هه‌ڵه‌کان لای په‌روه‌ردگارت ناپه‌سه‌ندو نابه‌جێیه‌.
ذَلِكَ مِمَّا أَوْحَى إِلَيْكَ رَبُّكَ مِنَ الْحِكْمَةِ وَلاَ تَجْعَلْ مَعَ اللّهِ إِلَهًا آخَرَ فَتُلْقَى فِي جَهَنَّمَ مَلُومًا مَّدْحُورًا ﴿39﴾
ئه‌م ڕینمونیانه‌ی که‌ په‌روه‌ردگارت به‌وه‌حی بۆی ڕه‌وانه‌کردووی پڕه‌ له‌ حیکمه‌ت و دانایی، هه‌رگیز نه‌که‌ی خوایه‌کی تر به‌هاوتای خوای باڵاده‌ست بزانی، (چونکه ئه‌گه‌ر وا بیت) فڕێ ده‌رێیته‌ ناو ئاگری دۆزه‌خه‌وه‌ به‌ سه‌رزه‌نشتکراوی و ڕیسوایی.
أَفَأَصْفَاكُمْ رَبُّكُم بِالْبَنِينَ وَاتَّخَذَ مِنَ الْمَلآئِكَةِ إِنَاثًا إِنَّكُمْ لَتَقُولُونَ قَوْلًا عَظِيمًا ﴿40﴾
ئایا ڕه‌وایه‌ خوا ئێوه‌ی هه‌ڵبژاردبێ تا کوڕتان پێ ببه‌خشێ، وه‌ خۆی فریشته‌کانی هه‌ڵبژاردبێ تا بیکا به‌ کچی خۆی؟ (ئه‌م بیروباوه‌ڕه‌ پووچ و بێ سه‌ربنانه‌ که‌ی ڕه‌وایه‌، مه‌گه‌ر کوڕو کچ هه‌ر خوا نایان به‌خشێت؟)، به‌ڕاستی ئێوه‌ قسه‌یه‌کی ناڕه‌وا ده‌که‌ن به‌ڕاستی گوفتارێکی ناقۆڵاو نابه‌جێ ده‌که‌ن.
وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَذَا الْقُرْآنِ لِيَذَّكَّرُواْ وَمَا يَزِيدُهُمْ إِلاَّ نُفُورًا ﴿41﴾
ئێمه‌ له‌م قورئانه‌دا (به‌جۆره‌ها شێوه‌ یه‌کتایی خۆمانمان باسکردووه‌و له‌ بیروباوه‌ڕه‌ پووچه‌کان دواوین) تا بیربکه‌نه‌وه‌و یاداوه‌ری وه‌رگرن، که‌چی (خوانه‌ناسان) هه‌ر دووره‌په‌رێز ده‌وه‌ستن و خۆیان دوور ده‌گرن.
قُل لَّوْ كَانَ مَعَهُ آلِهَةٌ كَمَا يَقُولُونَ إِذًا لاَّبْتَغَوْاْ إِلَى ذِي الْعَرْشِ سَبِيلًا ﴿42﴾
(ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر به‌و موشریکانه‌) بڵێ: ئه‌گه‌ر خوای تریش هه‌بوایه‌ له‌گه‌ڵ خوای په‌روه‌ردگارا هه‌روه‌کو ئه‌وانه‌ ده‌ڵێن.. هه‌موان هه‌وڵیان ده‌دا بۆ ئه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵات له‌ خاوه‌نی عه‌رش و ته‌ختی فه‌رمانڕه‌وایه‌تی بسه‌نن و لێی زه‌وت بکه‌ن.
سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيرًا ﴿43﴾
ستایش و پاکیی و بڵندیی بۆ ئه‌و په‌روه‌ردگاره‌یه‌ (که‌ ئه‌و نه‌فامانه‌ ده‌رباره‌ی ئه‌و هه‌موو ناڕه‌واییه‌ ده‌ڵێن)، وه‌ ئه‌و زاته‌ زۆر به‌رزو بڵندو گه‌وره‌تره‌ (له‌ بۆچوونی ئه‌وان).
تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَكِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا ﴿44﴾
هه‌ر حه‌وت ئاسمانه‌کان و زه‌وی و هه‌موو ئه‌وانه‌ی که‌ تیایاندا هه‌ن ته‌سبیحات و ستایشی ئه‌و زاته‌ ده‌که‌ن، هه‌رچیش هه‌یه‌ ته‌سبیحات و ستایش و سوپاسی ئه‌و ده‌کات، به‌ڵام ئێوه‌ له‌ ته‌سبیحات و ستایشی ئه‌و شتانه‌ تێناگه‌ن، به‌ڕاستی ئه‌و زاته‌ هه‌میشه‌و به‌رده‌وام خۆگرو به‌ حه‌وسه‌ڵه‌یه‌ (له‌به‌رانبه‌ر لادانی خه‌ڵکییه‌وه‌) وه‌ لێخۆشبووه‌و چاپۆشی ده‌کات (ئه‌گه‌ر ڕووی تێ بکه‌ن و باوه‌ڕی پێ بێنن).
وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرآنَ جَعَلْنَا بَيْنَكَ وَبَيْنَ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا ﴿45﴾
هه‌رکاتێ قورئان ده‌خوێنی ئێمه‌ به‌ربه‌ستێکی (نادیارو شاراوه‌) ده‌خه‌ینه‌ نێوان تۆو ئه‌وانه‌ی باوه‌ڕیان به‌ ڕۆژی دوایی نیه‌.. (چونکه‌ سوودی لێ وه‌رناگرن).
وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِذَا ذَكَرْتَ رَبَّكَ فِي الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْاْ عَلَى أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا ﴿46﴾
(چونکه‌ مه‌به‌ستیان نیه‌ تێبگه‌ن) ئێمه‌ش په‌رده‌ ده‌نێین به‌سه‌ر دڵیاندا تا هه‌ر تێی نه‌گه‌ن، وه‌ گوێشیان سه‌نگین ده‌که‌ین، جا کاتێ که‌ له‌ قورئاندا ته‌نها ناوی په‌روه‌ردگارت ده‌به‌یت (وه‌ باسی بت و به‌رنامه‌یان ناکه‌یت) پشت هه‌ڵده‌که‌ن و ڕوو وه‌رده‌گێڕن و بێزاریی ده‌رده‌بڕن و ده‌ڕۆن.
نَّحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَإِذْ هُمْ نَجْوَى إِذْ يَقُولُ الظَّالِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلاَّ رَجُلًا مَّسْحُورًا ﴿47﴾
ئێمه‌ له‌ هه‌موو که‌س چاکتر ده‌زانین که‌ (خوانه‌ناسان) بۆ گوێ ده‌گرن، ئه‌وانه‌ کاتێ که‌ گوێت لێ ده‌گرن و چپه‌چپ و سرته‌ سرت ده‌که‌ن (سه‌رئه‌نجام) سته‌مکاران ده‌ڵێن: (ئێوه‌ خه‌ریکی چین) ئێوه‌ شوێن پیاوێکی جادوولێکراو که‌وتوون!!
انظُرْ كَيْفَ ضَرَبُواْ لَكَ الأَمْثَالَ فَضَلُّواْ فَلاَ يَسْتَطِيعْونَ سَبِيلًا ﴿48﴾
سه‌رنج بده‌ چۆن تۆ ده‌که‌ن به‌ نموونه‌ (ده‌مێ: ده‌ڵێن جادووگه‌ر، ده‌مێك ده‌ڵێن شاعیر…هتد) سه‌رئه‌نجام خۆیان گومڕا ده‌که‌ن و ناتوانن ڕێگه‌و ڕێبازێکی چاك و دروست بگرنه‌به‌ر.
وَقَالُواْ أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا ﴿49﴾
(به‌سه‌رسامیه‌وه) ده‌ڵێن: باشه‌ ئه‌گه‌ر بووینه‌ ئێسکی ڕزیوو داته‌پیوو ئایا سه‌رله‌نوێ زیندوو ده‌کرێینه‌وه‌؟!
قُل كُونُواْ حِجَارَةً أَوْ حَدِيدًا ﴿50﴾
پێیان بڵێ: حه‌ز ده‌که‌ن خۆتان بکه‌ن به‌ به‌رد یان ئاسن.
أَوْ خَلْقًا مِّمَّا يَكْبُرُ فِي صُدُورِكُمْ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَا قُلِ الَّذِي فَطَرَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَسَيُنْغِضُونَ إِلَيْكَ رُؤُوسَهُمْ وَيَقُولُونَ مَتَى هُوَ قُلْ عَسَى أَن يَكُونَ قَرِيبًا ﴿51﴾
یا هه‌ر شتێك و دروستکراوێك که‌ زۆر سه‌خت و گرنگ و گه‌وره‌یه‌ له‌ بیروهۆشتاندا، ئه‌وسا ئه‌وانه‌ (به‌سه‌رسامیه‌وه‌) ده‌ڵێن: ده‌ی باشه‌، کێ زیندوومان ده‌کاته‌وه‌، بڵێ ئه‌و زاته‌ی که‌ یه‌که‌مجار به‌دیهێناون (زۆر لای ئاسانه‌ زیندووتان بکاته‌وه‌)، ئه‌وسا سه‌ریان شۆڕده‌که‌نه‌وه‌ بۆلات و سه‌ر باده‌ده‌ن و ده‌ڵێن: که‌ی ده‌بێ؟ که‌ی زیندووده‌کرێینه‌وه‌؟ که‌ی قیامه‌ت به‌رپا ده‌بێ؟ پێیان بڵێ: (دوور نیه‌) و له‌وانه‌یه‌ به‌م نزیکانه‌ پێش بێت.
يَوْمَ يَدْعُوكُمْ فَتَسْتَجِيبُونَ بِحَمْدِهِ وَتَظُنُّونَ إِن لَّبِثْتُمْ إِلاَّ قَلِيلًا ﴿52﴾
ڕۆژێک دێت (په‌روه‌ردگارتان) بانگتان لێ ده‌کات، به‌ده‌م سوپاس و ستایشه‌وه‌ (زیندوو ده‌بنه‌وه‌و ملکه‌چ و فه‌رمانبه‌ردارن) وه‌ وا گومان ده‌به‌ن که‌ ماوه‌یه‌کی که‌م نه‌بێت له‌ دنیادا نه‌ژیاون (یاخود دوای مردنتان ماوه‌یه‌کی زۆرکه‌م له‌ گۆڕدا بوون).
وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلإِنْسَانِ عَدُوًّا مُّبِينًا ﴿53﴾
(ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر صلی الله‌ علیه‌ وسلم) به‌ به‌نده‌کانم بڵێ چاکترین گوفتار بڵێن و جوانترین گوفتار (بنووسن) چونکه‌ شه‌یتان به‌ڕاستی ده‌یه‌وێ نێوانتان تێك بدات (هه‌میشه‌ هانیان ده‌دات بۆ وتنی گوفتاری هه‌ڵه‌و خراپ)، به‌ڕاستی شه‌یتان دوژمنی ئاشکرای ئینسانه‌و (ده‌بێ وریابێت ئه‌و دوژمنه‌ تووشی هه‌ڵه‌ی نه‌کات).
رَّبُّكُمْ أَعْلَمُ بِكُمْ إِن يَشَأْ يَرْحَمْكُمْ أَوْ إِن يَشَأْ يُعَذِّبْكُمْ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ وَكِيلًا ﴿54﴾
په‌روه‌ردگارتان چاکتان ده‌ناسێ ئه‌گه‌ر بیه‌وێ ڕه‌حمتان پێ ده‌کات (کاتێ ڕێبازی چاکه‌ ده‌گرنه‌به‌ر)، وه‌ ئه‌گه‌ر بیه‌وێت سزاتان ده‌دات (کاتێك ڕێبازی خراپه‌ ده‌گرنه‌به‌ر)، وه‌ ئێمه‌ تۆمان بۆ ئه‌وه‌ ڕه‌وانه‌ نه‌کردووه‌ که‌ چاودێرو پارێزه‌ری ئه‌وان بیت (تا ئه‌وان به‌ ناچاریی باوه‌ڕ بهێنن).
وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَى بَعْضٍ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا ﴿55﴾
په‌روه‌ردگارت خۆی چاک ده‌زانێ کێ هه‌یه‌ له‌ ئاسمانه‌کان و زه‌ویدا (وه‌ هه‌ریه‌که‌یان سه‌رگه‌رمی چین)، بێگومان ئێمه‌ ڕێزی هه‌ندێ له‌ پێغه‌مبه‌رانمان له‌لا زیاتره‌ له‌ هه‌ندێکی تریان وه‌ (کتێبی) زه‌بووریشمان به‌ داوود به‌خشیوه‌.
قُلِ ادْعُواْ الَّذِينَ زَعَمْتُم مِّن دُونِهِ فَلاَ يَمْلِكُونَ كَشْفَ الضُّرِّ عَنكُمْ وَلاَ تَحْوِيلًا ﴿56﴾
(ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر به‌ موشریکان) بڵێ: ئاده‌ی هاناو هاوار بکه‌ن له‌و بت و شتانه‌ی که‌ له‌جیاتی خوا ده‌یانپه‌رستن (ئایا هیچیان له‌ده‌ست دێ؟، دڵنیابن که‌ ئه‌وانه‌) نه‌ده‌توانن به‌ڵاو ناخۆشیه‌کتان له‌سه‌ر لابه‌رن، نه‌ ده‌توانن بارودۆخ بگۆڕن).
أُولَئِكَ الَّذِينَ يَدْعُونَ يَبْتَغُونَ إِلَى رَبِّهِمُ الْوَسِيلَةَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ وَيَرْجُونَ رَحْمَتَهُ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحْذُورًا ﴿57﴾
ئه‌و که‌سانه‌ی که‌ ئێوه‌ هاناو هاواریان لێ ده‌که‌ن (جووله‌که‌ هاوار له‌ عوزه‌یر پێغه‌مبه‌ر ده‌که‌ن، گاور هاوار له‌ عیسا پێغه‌مبه‌ر ده‌که‌ن، موشریکه‌کان هاوار له‌ فریشته‌و دارو به‌رد ده‌که‌ن، موشریکه‌کان هاوار له‌ فریشته‌و دارو به‌رد ده‌که‌ن، له‌کاتێکدا ئه‌و ئاده‌میزادو فریشته‌ به‌ڕێزانه‌ پێشبڕکێ ده‌که‌ن بۆ به‌ده‌ستهێنانی) ئه‌و هۆکارانه‌ په‌روه‌ردگاری تۆ ده‌بێت زۆر دووره‌په‌رێزیی لێ بکرێت و وریایی بۆ بکرێت.
وَإِن مَّن قَرْيَةٍ إِلاَّ نَحْنُ مُهْلِكُوهَا قَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوهَا عَذَابًا شَدِيدًا كَانَ ذَلِك فِي الْكِتَابِ مَسْطُورًا ﴿58﴾
به‌ڕاستی هه‌ر شارو شارۆچکه‌یه‌ك که‌ ئێمه‌ بڕیارمان دابێ پێش به‌رپابوونی ڕۆژی قیامه‌ت له‌ناوی به‌رین، یا سزایه‌کی سه‌ختی بده‌ین، له‌ کتێب و دۆسیه‌ی (تایبه‌تیدا، له‌ لوح المحفوظ دا) تۆمارکراوه‌.
وَمَا مَنَعَنَا أَن نُّرْسِلَ بِالآيَاتِ إِلاَّ أَن كَذَّبَ بِهَا الأَوَّلُونَ وَآتَيْنَا ثَمُودَ النَّاقَةَ مُبْصِرَةً فَظَلَمُواْ بِهَا وَمَا نُرْسِلُ بِالآيَاتِ إِلاَّ تَخْوِيفًا ﴿59﴾
هیچ شتێك نه‌بووه‌ به‌هۆی ئه‌وه‌ی که‌ ئێمه‌ (معجزة) به‌رپا نه‌که‌ین و نیشانی نه‌ده‌ین، ئه‌وه‌نه‌بێ که‌ (جۆره‌ها (معجزة)مان نیشانی پێشینه‌کاندا)، بڵام ئه‌وان هه‌ر بڕوایان پێ نه‌کردوو به‌درۆیان خسته‌وه‌، هه‌تا حوشتره‌ (تایبه‌تیه‌کانمان) به‌ ئاشکراو ڕوون به‌ قه‌ومی (ثمود) به‌خشی، که‌چی سته‌میان لێکردو (سه‌ریان بڕێ)، به‌ڕاستیی ئێمه‌ کاتێك که‌ (معجزة)ی جۆراوجۆر پێش ده‌هێنین، بۆ ئه‌وه‌یه‌ که‌ خه‌ڵکی بترسن و داچڵه‌کێن.
وَإِذْ قُلْنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِالنَّاسِ وَمَا جَعَلْنَا الرُّؤيَا الَّتِي أَرَيْنَاكَ إِلاَّ فِتْنَةً لِّلنَّاسِ وَالشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي القُرْآنِ وَنُخَوِّفُهُمْ فَمَا يَزِيدُهُمْ إِلاَّ طُغْيَانًا كَبِيرًا ﴿60﴾
(ئێمه‌ هه‌ر زوو) پێمان وتووی که‌به‌ڕاستی په‌روه‌ردگاری تۆ (ئه‌ی محمد، ئه‌ی ئیماندار به‌هۆی ده‌سه‌ڵاتی بێ سنووریه‌وه‌) ده‌وری خه‌ڵکی داوه‌و ئاگاداره‌ به‌ هه‌موو شتێکیان، وه‌ ئه‌و (شتانه‌ی که‌ له‌ شه‌وی (میعراج) و بڵندبوونه‌وه‌دا) نیشانمان داویت کردمانه‌ هۆی تاقیکردنه‌وه‌ی خه‌ڵکی، هه‌روه‌ها باسی دره‌خته‌ نه‌فرین لێکراوه‌که‌ش که‌ له‌ قورئاندا ناوبراوه‌ (کافره‌کان کردیانه‌ گاڵته‌جاڕو وتیان: چۆن دره‌خت له‌ناو ئاگردا ده‌ڕوێ، عه‌قڵیان کول بوو له‌ئاستی توانایی بێ سنووری خواییدا)، به‌مه‌رجێ (ئێمه‌ ده‌مانه‌وێ) بیانترسێنین، دایانچڵه‌کێنین، که‌چی ئه‌وانه‌ هه‌ر له‌ سته‌م و لادان و یاخیبووندا زیاتر ڕۆده‌چن.
وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلآئِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إَلاَّ إِبْلِيسَ قَالَ أَأَسْجُدُ لِمَنْ خَلَقْتَ طِينًا ﴿61﴾
(بیریان بێنه‌ره‌وه‌) کاتێك به‌ فریشته‌کانمان وت: ئاده‌ی سوژده‌ به‌رن بۆ ئاده‌م، هه‌موو سوژده‌یان برد جگه‌ له‌ (ئیبلیس)، که‌ وتی: ئایا سوژده‌ به‌رم بۆ ئه‌و که‌سه‌ی که‌ له‌ گڵ و خاك دروستت کردووه‌؟!
قَالَ أَرَأَيْتَكَ هَذَا الَّذِي كَرَّمْتَ عَلَيَّ لَئِنْ أَخَّرْتَنِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لأَحْتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُ إَلاَّ قَلِيلًا ﴿62﴾
(شه‌یتان بێ شه‌رمانه‌) وتی: ئا ئه‌مه‌یه‌ که‌ له‌من ڕێزداتره‌؟! خۆ ئه‌گه‌ر بمهێڵی تا ڕۆژی قیامه‌ت شه‌رت بێ هه‌موو نه‌وه‌کانی گومڕاو سه‌رگه‌ردان بکه‌م جگه‌ له‌ که‌مێکیان (که‌ ده‌سه‌ڵاتم به‌سه‌ریاندا نیه‌).
قَالَ اذْهَبْ فَمَن تَبِعَكَ مِنْهُمْ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَآؤُكُمْ جَزَاء مَّوْفُورًا ﴿63﴾
(خوای گه‌وره‌) فه‌رمووی: بڕۆ ئه‌وه‌ی شوێنی تۆ بکه‌ویت ئه‌وه‌ دۆزه‌خ پاداشتی هه‌موانتانه‌، بێگومان پاداشتێكی مسۆگه‌ره‌و (جێگه‌ی هه‌مووتانی تیا ده‌بێته‌وه‌).
وَاسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَأَجْلِبْ عَلَيْهِم بِخَيْلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكْهُمْ فِي الأَمْوَالِ وَالأَوْلادِ وَعِدْهُمْ وَمَا يَعِدُهُمُ الشَّيْطَانُ إِلاَّ غُرُورًا ﴿64﴾
(خوای گه‌وره‌ فه‌رمووی): بڕۆ (چیت له‌ده‌ست دێ درێغی مه‌که‌) هه‌رکه‌س که‌ توانیت (له‌و به‌دبه‌ختانه‌) به‌ بانگکردن و هاندانیان بۆ (تاوانکاریی پاڵیان پێوه‌ بنێ)، به‌هۆی له‌شکری سواره‌و پیاده‌ی خۆته‌وه‌ هێرشیان بۆ به‌ره‌، وه‌ هاوبه‌شییان بکه‌ له‌ ماڵ و سامان و منداڵ و نه‌وه‌یاندا، ئه‌وه‌نده‌ به‌ڵێن و ئومێدیان بده‌رێ و سه‌ریان لێ بشێوێنه‌، به‌ڵام به‌ڵێن و هاندانی شه‌یتان جگه‌ له‌ فریودان و فێڵکردن و ساخته‌ شتێکی تر نیه‌.
إِنَّ عِبَادِي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ وَكَفَى بِرَبِّكَ وَكِيلًا ﴿65﴾
به‌ڕاستی به‌نده‌کانی من (ئه‌ی شه‌یتانی نه‌فرین لێکراو) هیچ ده‌سه‌ڵاتی تۆیان له‌سه‌ره‌ نابێت و هه‌وڵ و کۆششی تۆ کاریان تێناکات، وه‌ په‌روه‌ردگاری تۆ (ئه‌ی ئیماندار) به‌سه‌ بۆ پارێزگاریی و پاراستنت.
رَّبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُواْ مِن فَضْلِهِ إِنَّهُ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا ﴿66﴾
په‌روه‌ردگاری ئێوه‌ ئه‌و زاته‌یه‌ که‌ که‌شتی به‌ده‌ریادا هاتوچۆ پێده‌کات تا له‌ فه‌زڵ و به‌خششی (بێ شوماری) به‌هره‌وه‌ر ببن، به‌ڕاستی ئه‌و زاته‌ هه‌میشه‌و به‌رده‌وام به‌ڕه‌حم و میهره‌بانه‌ بۆتان.
وَإِذَا مَسَّكُمُ الْضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَن تَدْعُونَ إِلاَّ إِيَّاهُ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ وَكَانَ الإِنْسَانُ كَفُورًا ﴿67﴾
کاتێ که‌ له‌ده‌ریادا تووشی ناخۆشی و ته‌نگانه‌ ده‌بن، هه‌رچی په‌رستراو هه‌یه‌ له‌ بیروهۆش و باوه‌ڕتانا نامێنێ جگه‌ له‌و زاته‌ (هاناو هاوار هه‌ر بۆ زاتی خوا ده‌به‌ن تا ڕزگارتان بکات) به‌ڵام کاتێك (که‌ فریاتان ده‌که‌وێت) و ڕزگارتان ده‌کات و ده‌تانخاته‌ وشکانیه‌وه‌، ئێوه‌ پشت له‌ به‌رنامه‌که‌ی ده‌که‌ن و ڕوو وه‌رده‌گێڕن و نایناسن، (به‌ڵکو زۆربه‌ی ئینسانه‌کان) ناشکورو سوپاس ناپه‌زێرن.
أَفَأَمِنتُمْ أَن يَخْسِفَ بِكُمْ جَانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حَاصِبًا ثُمَّ لاَ تَجِدُواْ لَكُمْ وَكِيلًا ﴿68﴾
ئایا ئێوه‌ له‌خۆتان ئه‌مینن (له‌کاتی سه‌رکه‌شیتاندا) خوا نه‌تانبات به‌ناخی زه‌ویداو لایه‌کی وشکانی ناڕوخێنێ به‌سه‌رتاندا، یاخود به‌رد به‌سه‌رتاندا نابارێنێ و سه‌نگبارانتان ناکات؟! له‌وه‌ودوا هیچکه‌س ناتوانێت فریاتان بکه‌وێت و په‌ناتان بدات!!؟
أَمْ أَمِنتُمْ أَن يُعِيدَكُمْ فِيهِ تَارَةً أُخْرَى فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفا مِّنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُم بِمَا كَفَرْتُمْ ثُمَّ لاَ تَجِدُواْ لَكُمْ عَلَيْنَا بِهِ تَبِيعًا ﴿69﴾
ئایا (ناترسن) و له‌وه‌ دڵنیان که‌ جارێكی تر (له‌ که‌شتیدا ڕێتان بکه‌وێته‌ ناو ده‌ریاوه‌) ئه‌وسا بایه‌کی به‌هێزی سه‌خت هه‌ڵکاته‌ سه‌رتان، به‌هۆی کافربوون و یاخیبوونتانه‌وه‌ نوقمی ده‌ریاتان بکات؟! له‌وه‌ودوا که‌سیش نه‌بێ بتوانێ گله‌ییمان لێبکات یا حه‌قتتان بۆ بکاته‌وه‌!!
وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَحَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ وَفَضَّلْنَاهُمْ عَلَى كَثِيرٍ مِّمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا ﴿70﴾
به‌ڕاستی ئێمه‌ ڕێزمان له‌نه‌وه‌ی ئاده‌م گرتووه‌و به‌سه‌ر وشکانی و ده‌ریادا (به‌ جۆره‌ها هۆکاری گواستنه‌وه‌) هه‌ڵمان گرتوون، وه‌ له‌ ڕزق و ڕۆزی چاك و جۆراوجۆر به‌هره‌وه‌رمان کردوون (له‌ خۆراك و پۆشاك و ماڵ و ناوماڵ و…هتد) به‌ڕاستی ئێمه‌ ڕێزی زۆری ئه‌وانمان داوه‌ به‌سه‌ر زۆربه‌ی ئه‌و به‌دیهێنراوانه‌دا که‌ دروستمان کردوون (له‌هه‌موو ڕوویه‌که‌وه‌).
يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُوْلَئِكَ يَقْرَؤُونَ كِتَابَهُمْ وَلاَ يُظْلَمُونَ فَتِيلًا ﴿71﴾
ڕۆژێك دێت هه‌موو کۆمه‌ڵه‌ خه‌ڵکێك به‌ناوی پێشه‌واکه‌یانه‌وه‌ بانگ ده‌که‌ین، جا ئه‌وه‌ی نامه‌و دۆسیه‌ی کرده‌وه‌کانی بدرێته‌ ده‌ستی ڕاستی، ئه‌وانه‌ (به‌خۆشیه‌وه‌) سه‌یری نامه‌ی کرده‌وه‌کانی خۆیان ده‌که‌ن و ده‌یخوێننه‌وه‌، وه‌ به‌قه‌ده‌ر تاڵه‌ باریکه‌که‌ی ناوکی خورما سته‌میان لێ ناکرێت (که‌ شتێکی بێ نرخه‌).
وَمَن كَانَ فِي هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِي الآخِرَةِ أَعْمَى وَأَضَلُّ سَبِيلًا ﴿72﴾
جا ئه‌ویه‌ له‌م دنیایه‌دا (دڵ و ده‌روون و بیرو هۆشی) کوێر بێ، له‌ قیامه‌تدا (چاویشی) کوێره‌، وه‌ زۆر سه‌رگه‌ردانترو سه‌رلێشێواوتره‌.
وَإِن كَادُواْ لَيَفْتِنُونَكَ عَنِ الَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ لِتفْتَرِيَ عَلَيْنَا غَيْرَهُ وَإِذًا لاَّتَّخَذُوكَ خَلِيلًا ﴿73﴾
(موشریك و خوانه‌ناسان) خه‌ریك بوو تۆ (ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر صلی الله‌ علیه‌ وسلم) به‌هه‌ڵه‌دا ببه‌ن و شتێکت بۆ هه‌ڵبه‌ستن که‌ نه‌گونجێ له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا که‌ ئێمه‌ به‌وه‌حی بۆمان ڕه‌وانه‌ کردوویت، تا شێوازی کارو (بانگه‌وازت) بگۆڕیت، ئه‌وان تۆ ده‌که‌نه‌ هاوه‌ڵ و خۆشه‌ویستی خۆیان.
وَلَوْلاَ أَن ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدتَّ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا ﴿74﴾
خۆ ئه‌گه‌ر ئێمه‌ تۆمان پایه‌دارو دامه‌زراو نه‌کردایه‌، دوور نه‌بوو (به‌ مه‌زه‌نده‌ی خۆت، بۆ به‌رژه‌وه‌ندیی بانگه‌وازه‌که‌ت) که‌مێك ڕوو به‌وان نه‌بی و به‌دڵی ئه‌وان نه‌که‌یت!!
إِذًا لَّأَذَقْنَاكَ ضِعْفَ الْحَيَاةِ وَضِعْفَ الْمَمَاتِ ثُمَّ لاَ تَجِدُ لَكَ عَلَيْنَا نَصِيرًا ﴿75﴾
ئه‌و کاته‌ ئیتر دووبه‌رانبه‌ری (موشرکه‌کان) له‌دنیادا، وه‌ بدوو به‌رانبه‌ری ئه‌وان له‌دوای مردن سزاو ئازارمان پێ ده‌چه‌شتیت، که‌سیش نه‌بوو فریای تۆ بکه‌وێت و له‌ده‌ستی ئێمه‌ ڕزگارت بکات.
وَإِن كَادُواْ لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الأَرْضِ لِيُخْرِجوكَ مِنْهَا وَإِذًا لاَّ يَلْبَثُونَ خِلافَكَ إِلاَّ قَلِيلًا ﴿76﴾
ئه‌و (موشریکانه‌) خه‌ریك بوو زۆرت بۆ بێنن و ئازارو ناخۆشیت بۆ پێش بێنن تا له‌سه‌ر زه‌وی (مه‌ککه‌) ده‌رت په‌ڕێنن و ده‌ربه‌ده‌رت بکه‌ن، ئه‌وکاته‌ ئیتر دوای تۆ زۆر که‌م ده‌مانه‌وه‌و (زوو به‌زوو به‌ به‌ڵایه‌کی سه‌خت له‌ناومان ده‌بردن).
سُنَّةَ مَن قَدْ أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِن رُّسُلِنَا وَلاَ تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحْوِيلًا ﴿77﴾
(له‌ناوبردن) بڕیارو یاسای ئێمه‌ بووه‌ (بۆ قه‌ومه‌ خوانه‌ناسه‌کان) کاتێ که‌ پێغه‌مبه‌رانیان ده‌رکردبێ، بێگومان هه‌رگیز نابینی سوننه‌ت و به‌رنامه‌ی ئێمه‌ گۆڕانی به‌سه‌ردا بێت.
أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّيْلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كَانَ مَشْهُودًا ﴿78﴾
نوێژ ئه‌نجام بده‌ کاتێ که‌ خۆر نیوه‌ی ئاسمان به‌جێ دێڵێت (ئاماژه‌یه‌ بۆ نوێژی نیوه‌ڕۆ) وه‌ له‌ تاریکیی شه‌ویشدا نوێژی (مه‌غریب و عیشا) ئه‌نجام بده‌، وه‌ له‌ نوێژی به‌یانیانیشدا زۆر قورئان بخوێنه‌، به‌ڕاستی قورئان خوێندنی نوێژی به‌یانی ده‌بینرێ (له‌لایه‌ن فریشته‌کانه‌وه‌).
وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَى أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا ﴿79﴾
له‌شه‌وگاریشدا خۆت ماندوو بکه‌ به‌ شه‌ونوێژه‌وه‌و (نوێژی تهجد) ئه‌نجام بده‌، به‌ڵکو په‌روه‌ردگارت بتخاته‌ شوێن و جێگه‌ی به‌ڕێزه‌وه‌ که‌ تیایدا سوپاسکراو بێت.
وَقُل رَّبِّ أَدْخِلْنِي مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِي مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّي مِن لَّدُنكَ سُلْطَانًا نَّصِيرًا ﴿80﴾
وه‌ بڵێ: په‌روه‌ردگارا یارمه‌تیم بده‌ تا هه‌رکاتێك  ده‌ستبه‌کاری (هه‌ر خێرێك بووم) به‌چاکی و ڕاستی و دروستی ئه‌نجامی بده‌م، وه‌ له‌ هه‌رکارێك بوومه‌وه‌و ئه‌نجامم دا ده‌رچم، وه‌ هه‌میشه‌و به‌رده‌وام له‌لایه‌ن خۆته‌وه‌ ده‌سه‌ڵاتێكم پێ ببه‌خشه‌ که‌ ببێته‌ هۆی سه‌رکه‌وتنی به‌رده‌وامم.
وَقُلْ جَاء الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا ﴿81﴾
هه‌روه‌ها بڵێ: تازه‌ ئیتر حه‌ق و ڕاستی هاتووه‌ و به‌رپا بووه‌، وه‌ به‌تاڵ و ناحه‌قی، پووچ و ته‌فرو توونا بووه‌، چونکه‌ به‌ڕاستی ناحه‌ق و به‌تاڵ هه‌ر تیاچووه‌و هه‌ر به‌سه‌ر چووه‌و به‌زیوه‌.
وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إَلاَّ خَسَارًا ﴿82﴾
ئێمه‌ له‌ قورئان ئایه‌ت و سووره‌تانێك داده‌به‌زێنین، که‌ ببێته‌ هۆی شیفاو چاره‌سه‌ر بۆ نه‌خۆشیه‌ ده‌روونی و جه‌ستییه‌کان هه‌روه‌ها ڕه‌حمه‌ت و میهره‌بانیش، بۆ ئیمانداران، به‌ڵام بۆ سته‌مکارو خوانه‌ناسان جگه‌ له‌وه‌ی که‌ ده‌بێته‌ زه‌ره‌رو زیان بۆیان (هیچ به‌هره‌و سوودێکی لێ نایه‌ن).
وَإِذَآ أَنْعَمْنَا عَلَى الإِنسَانِ أَعْرَضَ وَنَأَى بِجَانِبِهِ وَإِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ كَانَ يَؤُوسًا ﴿83﴾
هه‌رکاتێ نازو نیعمه‌ت ده‌به‌خشین به‌ ئینسانی (بێ دین) ڕوو وه‌رده‌گێڕێ و فیز ده‌کات و هه‌ر خه‌مخۆری خۆیه‌تی، کاتێکیش تووشی ناخۆشیی و ته‌نگانه‌ هات، نائومێدو په‌ست و غه‌مگینه‌.
قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلَى شَاكِلَتِهِ فَرَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَنْ هُوَ أَهْدَى سَبِيلًا ﴿84﴾
بڵێ: با هه‌رکه‌س چۆن بۆی ده‌لوێ و چۆن بۆی ده‌کرێ ئه‌و کاره‌ ئه‌نجام بدات، دڵنیاش که‌ په‌روه‌ردگارتان چاك ده‌زانێ کێ ڕێگه‌و ڕێبازو به‌رنامه‌ی ڕاست و دروستی گرتۆته‌ به‌ر.
وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُم مِّن الْعِلْمِ إِلاَّ قَلِيلًا ﴿85﴾
پرسیارت لێ ده‌که‌ن ده‌رباره‌ی ڕۆح (که‌ چیه‌و چۆنه‌؟) بڵێ: ڕۆح فه‌رمانی په‌روه‌ردگارمه‌و به‌ده‌ست ئه‌وه‌ (من نازانم چیه‌و چۆنه‌) وه‌ ئێوه‌ له‌ عیلم و زانست (چه‌نده‌ به‌هره‌مه‌ندبن) هه‌ر که‌متان پێ به‌خشراوه‌.
وَلَئِن شِئْنَا لَنَذْهَبَنَّ بِالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ ثُمَّ لاَ تَجِدُ لَكَ بِهِ عَلَيْنَا وَكِيلًا ﴿86﴾
ئه‌گه‌ر بمانه‌وێ هه‌موو ئه‌و قورئانه‌ی که‌ به‌ وه‌حی بۆمان ڕه‌وانه‌ کردووی، (له‌ دڵ و ده‌روون و لاپه‌ڕه‌کاندا) نایهێڵین، ئه‌وجا که‌سێکت ده‌ست ناکه‌وێت که‌ به‌رگریت لێ بکات و هه‌وڵێکت بۆ بدات تا له‌و به‌هره‌یه‌ بێ به‌هره‌ نه‌بیت.
إِلاَّ رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ إِنَّ فَضْلَهُ كَانَ عَلَيْكَ كَبِيرًا ﴿87﴾
(به‌ڵام ئێمه‌ ئه‌و کاره‌ ناکه‌ین) چونکه‌ ڕه‌حمه‌تی په‌روه‌ردگارت (بێ سنووره‌) وه‌ فه‌زڵ و به‌خشنده‌یی ئه‌و (بۆ تۆ، وه‌ بۆ هه‌موو ئیماندارێك) زۆر گه‌وره‌و فراوانه‌.
قُل لَّئِنِ اجْتَمَعَتِ الإِنسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَن يَأْتُواْ بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لاَ يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا ﴿88﴾
(پێیان) بڵێ: ئه‌گه‌ر هه‌موو ئاده‌میزادو په‌ریه‌کان کۆببنه‌وه‌و (هه‌وڵی به‌رده‌وام بده‌ن تا) قورئانێكی وه‌کوو ئه‌مه‌ دانێن و بیهێننه‌ (مه‌یدان) هه‌رگیز ناتوانن کارێکی وا بکه‌ن، وه‌ ناتوانن ببنه‌ پشتگیرو یارمه‌تیده‌ری یه‌کتر.
وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِن كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلاَّ كُفُورًا ﴿89﴾
بێگومان ئێمه‌ له‌م قورئانه‌دا له‌ هه‌موو جۆره‌ نموونه‌یه‌کمان بۆ خه‌ڵکی هێناوه‌ته‌وه‌ (تا تێفکرن و بیربکه‌نه‌وه‌) که‌چی زۆربه‌ی خه‌ڵکی (سه‌رسه‌ختانه‌) هه‌ر ڕێبازی کوفرو خوانه‌ناسی و ناشکوری ده‌گرنه‌ به‌ر.
وَقَالُواْ لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتَّى تَفْجُرَ لَنَا مِنَ الأَرْضِ يَنبُوعًا ﴿90﴾
(هه‌ندێکیان بیانوویان گرت و) وتیان: هه‌رگیز ئێمه‌ باوه‌ڕ به‌ تۆ ناکه‌ین تا کانی و سه‌رچاوه‌یه‌کمان له‌ زه‌ویه‌وه‌ بۆ هه‌ڵنه‌قوڵێنیت.
أَوْ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٌ مِّن نَّخِيلٍ وَعِنَبٍ فَتُفَجِّرَ الأَنْهَارَ خِلالَهَا تَفْجِيرًا ﴿91﴾
یاخود ده‌بێ خاوه‌نی باخێك بی (که‌ پڕ بێت) له‌ دارخورما و ره‌ز، وه‌ جۆگه‌له‌و ڕووبار له‌ناویا هه‌ڵقوڵێ و به‌خوڕی و ڕه‌وان بڕوات.
أَوْ تُسْقِطَ السَّمَاء كَمَا زَعَمْتَ عَلَيْنَا كِسَفًا أَوْ تَأْتِيَ بِاللّهِ وَالْمَلآئِكَةِ قَبِيلًا ﴿92﴾
یاخود ئاسمان پارچه‌ پارچه‌ به‌سه‌رماندا، هه‌روه‌کو خۆت پڕوپاگه‌نده‌ ده‌که‌ی دابارێنه‌، یاخود خوای گه‌وره‌و فریشته‌کانی بێنه‌و ڕووبه‌ڕوومانی بکه‌.
أَوْ يَكُونَ لَكَ بَيْتٌ مِّن زُخْرُفٍ أَوْ تَرْقَى فِي السَّمَاء وَلَن نُّؤْمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّى تُنَزِّلَ عَلَيْنَا كِتَابًا نَّقْرَؤُهُ قُلْ سُبْحَانَ رَبِّي هَلْ كُنتُ إَلاَّ بَشَرًا رَّسُولًا ﴿93﴾
یا کؤشك و ته‌لارو ماڵێکت هه‌بێ که‌ به‌ (ئاڵتون و زیوو شتی جوان) نه‌خشێنرابێت و زه‌خره‌فه‌ کرابێت، یا (ببینین) که‌ به‌ره‌و ئاسمان بڵندو به‌رزده‌بێته‌وه‌، ئێمه‌ هه‌رگیز به‌وانه‌ش باوه‌ڕ ناکه‌ین هه‌تا کتێبێك له‌گه‌ڵ خۆتا نه‌هێنی و بۆمان دانه‌به‌زێ و بتوانین بیخوێنینه‌وه‌، پێیان بڵێ: ستایش و پاکی و بێگه‌ردیی بۆ په‌روه‌ردگارم.. باشه‌ (که‌ی ئه‌وانه‌ له‌ده‌ست مندایه‌) من ته‌نها پێغه‌مبه‌رێکم له‌ گرۆی ئاده‌میزاد (ئێوه‌ش ئه‌وه‌ نین ئه‌و بیانوانه‌تان جێبه‌جێ بکرێت).
وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَن يُؤْمِنُواْ إِذْ جَاءهُمُ الْهُدَى إِلاَّ أَن قَالُواْ أَبَعَثَ اللّهُ بَشَرًا رَّسُولًا ﴿94﴾
ته‌نها شتێ که‌ بووه‌ته‌ هۆی کۆسپ له‌ ڕێگه‌ی ئه‌وه‌دا که‌ خه‌ڵکی باوه‌ڕ بێنین کاتێ که‌ هیدایه‌تیان بۆ هات ئه‌وه‌یه‌ که‌ (به‌سه‌رسامیه‌وه‌) ده‌ڵێن: ئایا (چۆن ئه‌بێ) خوا فرستاده‌یه‌ك بنێرێ و ئاده‌میزادیش بێت؟! (له‌باتی ئه‌وه‌ی زوو به‌ده‌م بانگه‌وازی خواوه‌ بچن، وه‌ ئه‌وه‌ به‌ڕێز بۆ خۆیان بزانن، که‌ نوێنه‌ریان لێ هه‌ڵده‌بژێرێ، وه‌ ئیمانی پێ بێنن، زۆربه‌ی خه‌ڵکی له‌ سه‌رده‌مه‌کانی پێشودا عه‌قڵیان کول بووه‌ له‌ئاستی ئه‌و ڕێزه‌ تایبه‌تیه‌دا).
قُل لَّوْ كَانَ فِي الأَرْضِ مَلآئِكَةٌ يَمْشُونَ مُطْمَئِنِّينَ لَنَزَّلْنَا عَلَيْهِم مِّنَ السَّمَاءِ مَلَكًا رَّسُولًا ﴿95﴾
(پێیان بڵێ): ئه‌گه‌ر له‌سه‌ر زه‌ویدا فریشته‌ هه‌بوایه‌و به‌دڵنیاییه‌وه‌ هاتوچۆیان بکردایه‌و ژیانیان ببردایه‌ته‌ سه‌ر، ئێمه‌ هه‌ر له‌ ئاسمانه‌وه‌ فریشته‌یه‌کمان بۆ ڕه‌وانه‌ ده‌کردن که‌ پێغه‌مبه‌رو فرستاده‌یه‌ك بێت بۆیان (چونکه‌ فرستاده‌ ده‌بێت له‌جۆری خۆیان بێت).
قُلْ كَفَى بِاللّهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ إِنَّهُ كَانَ بِعِبَادِهِ خَبِيرًا بَصِيرًا ﴿96﴾
بڵێ: هه‌ر خوا به‌سه‌ که‌ شایه‌ت بێت له‌ نێوان من و ئێوه‌دا که‌ چۆن به‌ ڕێکوپێکی په‌یامی په‌روه‌ردگارم پێ ڕاگه‌یاندوون، به‌ڕاستی ئه‌و زاته‌ به‌ نیسبه‌ت به‌نده‌کانیه‌وه‌ زۆر ئاگادارو بینایه‌.
وَمَن يَهْدِ اللّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ وَمَن يُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُمْ أَوْلِيَاء مِن دُونِهِ وَنَحْشُرُهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَلَى وُجُوهِهِمْ عُمْيًا وَبُكْمًا وَصُمًّا مَّأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ كُلَّمَا خَبَتْ زِدْنَاهُمْ سَعِيرًا ﴿97﴾ ئه‌وه‌ی خوا ڕێنموویی بکاو (شایسته‌ بێ) ئه‌وه‌ ئیتر هیدایه‌تدراوه‌، ئه‌وه‌ش که‌ سه‌رگه‌ردان بێ، هیچ که‌سێ جگه‌ له‌و زاته‌ ده‌ست ناکه‌وێ که‌ پشتیوانی بکاو ڕزگاری بکاو فریای بکه‌وێ، له‌ ڕۆژی قیامه‌تیشدا (ئه‌و جۆره‌ که‌سانه‌) کۆده‌که‌ینه‌وه‌و ڕوخساریان کوێری و لاڵی و که‌ڕێ پێوه‌ دیاره‌، ئه‌وانه‌ شوێنه‌واریان ناو ئاگری دۆزه‌خه‌، هه‌رکاتێ بڵێسه‌ی که‌مبۆوه‌ بڵێسه‌ی زیاد ده‌که‌ین.
ذَلِكَ جَزَآؤُهُم بِأَنَّهُمْ كَفَرُواْ بِآيَاتِنَا وَقَالُواْ أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا وَرُفَاتًا أَإِنَّا لَمَبْعُوثُونَ خَلْقًا جَدِيدًا ﴿98﴾
ئه‌و دۆزه‌خه‌ پاداشتێكه‌ چونکه‌ ئه‌وانه‌ بڕوایان به‌ ئایه‌ته‌ (بێ شوماره‌کانی) ئێمه‌ نه‌بوو (له‌ بوونه‌وه‌رو له‌ قورئاندا)، وه‌ ده‌یانوت: باشه‌، ئاخر ئه‌گه‌ر ئێمه‌ بووینه‌ ئێسك و ڕزاین، ئایا ئێمه‌ جارێکی تر سه‌رله‌نوێ زیندووده‌کرێینه‌وه‌؟!
أَوَلَمْ يَرَوْاْ أَنَّ اللّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ قَادِرٌ عَلَى أَن يَخْلُقَ مِثْلَهُمْ وَجَعَلَ لَهُمْ أَجَلًا لاَّ رَيْبَ فِيهِ فَأَبَى الظَّالِمُونَ إَلاَّ كُفُورًا ﴿99﴾
ئایا ئه‌وانه‌ نابینن ئه‌و خوایه‌ی که‌ ئاسمانه‌کان و زه‌وی دروسکردووه‌ به‌توانایه‌ که‌ وه‌ك ئه‌وان دروست بکات و (وه‌ك خۆیان به‌دییان بهێنێته‌وه‌)، دیاره‌ که‌ ڕۆژو کاتێکی تایبه‌تی دیاریکردووه‌ (بۆ مراندنیان و زیندووکردنه‌وه‌یان) ک ه‌هیچ گومانی تیا نیه‌ (له‌گه‌ڵ ئه‌و به‌ڵگه‌ به‌هێزانه‌دا) سته‌مکاران هه‌ر بڕیاری یاخیبوون و سه‌رکه‌شی و کوفرو حه‌قپۆشینیان داوه‌.
قُل لَّوْ أَنتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَآئِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذًا لَّأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الإِنفَاقِ وَكَانَ الإنسَانُ قَتُورًا ﴿100﴾
پێیان بڵێ: ئه‌گه‌ر ئێوه‌ خاوه‌نی گه‌نجینه‌ی به‌خشین و ڕه‌حمه‌تی په‌روه‌ردگارم بوونایه‌، ده‌ستان ده‌گرته‌وه‌و نه‌تان ده‌به‌خشی له‌ترسی ته‌واوبوونی، چونکه‌ ئاده‌میزاد (به‌زۆری) ده‌ست نوقاوو ڕه‌زیله‌.
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى تِسْعَ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ فَاسْأَلْ بَنِي إِسْرَائِيلَ إِذْ جَاءهُمْ فَقَالَ لَهُ فِرْعَونُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا مُوسَى مَسْحُورًا ﴿101﴾
بێگومان ئـێمه‌ نۆ (معجزة) و به‌ڵگه‌و نیشانه‌ی ئاشکرامان به‌ موسا به‌خشی، (جا ئه‌ی پێغه‌مبه‌ر صلی الله‌ علیه‌ وسلم) له‌ نه‌وه‌ی ئیسرائیلی (زه‌مانی خۆت) بپرسه‌ کاتێ ئه‌و هه‌موو (معجزة)یه‌مان نیشان دان (چیتان وت؟) بێگومان فیرعه‌ون پێی وت: ئه‌ی موسا به‌ڕاستی من واده‌زانم که‌ تۆ جادووت لێکراوه‌.
قَالَ لَقَدْ عَلِمْتَ مَا أَنزَلَ هَؤُلاء إِلاَّ رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ بَصَآئِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَا فِرْعَونُ مَثْبُورًا ﴿102﴾
موسا وتی: (ئه‌ی فیرعه‌ون) تۆ چاك ده‌زانی که‌ ئه‌و (معجزانه‌) که‌س ئاوا پێشی ناهێنێ جگه‌ له‌ په‌روه‌ردگاری ئاسمانه‌کان و زه‌وی، تا به‌رچاو ڕوونکه‌ره‌وه‌ بێ و (خه‌ڵکی به‌ ڕۆشنیی حه‌ق و بینین و له‌یه‌کی جیا بکه‌نه‌وه‌)، وه‌ من دڵنیام ئه‌ی فیرعه‌ون که‌ تۆ تیا ده‌چیت و له‌ناوده‌برێیت (ئه‌گه‌ر هه‌ر ئاوا بیربکه‌یته‌وه‌).
فَأَرَادَ أَن يَسْتَفِزَّهُم مِّنَ الأَرْضِ فَأَغْرَقْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ جَمِيعًا ﴿103﴾
(پاشان فیرعه‌ون) ویستی له‌سه‌ر زه‌وی میسر به‌ یه‌کجاریی و به‌ سوکایه‌تیکردنه‌وه‌ ده‌ربه‌ده‌ریان بکات، ئێمه‌ش نوقمی ده‌ریامان کرد، خۆی و هه‌رچی ئه‌وانه‌ی که‌ له‌گه‌ڵیدا بوون.
وَقُلْنَا مِن بَعْدِهِ لِبَنِي إِسْرَائِيلَ اسْكُنُواْ الأَرْضَ فَإِذَا جَاء وَعْدُ الآخِرَةِ جِئْنَا بِكُمْ لَفِيفًا ﴿104﴾
له‌دوای له‌ناوبردنی ئه‌و (سته‌مکاره‌) فه‌رمانمان دا به‌ نه‌وه‌ی ئیسرائیل که‌ له‌سه‌ر زه‌وی (فه‌له‌ستین) نیشته‌جێ ببن، (کاتێ به‌ته‌واوی ڕێبازی خوایان گرته‌به‌رو، ئیمانداری چاک و پاکی زۆریان تیا هه‌ڵکه‌وت، هه‌ندێ جار پێغه‌مبه‌ره‌کانیان فه‌رمانڕه‌وایه‌تیان ده‌رکردن، وه‌ك له‌سه‌رده‌می حه‌زره‌تی داودو سوله‌یمان دا بووه‌، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ جووله‌که‌ی ئه‌م سه‌رده‌مه‌ ڕێبازی دوژمنایه‌تی هه‌موو خه‌ڵکیان گرتۆته‌ به‌ر، به‌تایبه‌تی ئوممه‌تی ئیسلام، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ به‌ پشتیوانی خوای گه‌وره‌ کۆتاییهێنان به‌ ده‌سه‌ڵاتیان نزیکه‌)، کاتێ که‌ به‌ڵێنی دوایی هات ده‌سته‌ ده‌سته‌و پۆل پۆل (له‌سه‌ر زه‌وی فه‌له‌ستین) کۆتان ده‌که‌ینه‌وه‌.
وَبِالْحَقِّ أَنزَلْنَاهُ وَبِالْحَقِّ نَزَلَ وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلاَّ مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا ﴿105﴾
ئێمه‌ قورئانمان له‌سه‌ر بنچینه‌ی حه‌ق و ڕاستی دابه‌زاندووه‌، وه‌ بۆ چه‌سپاندنی حه‌ق و ڕاستیش دابه‌زیوه‌، ئێمه‌ تۆمان ڕه‌وانه‌ نه‌کردووه‌ بۆ ئه‌وه‌ نه‌بێ که‌ مژده‌به‌خش بیت (به‌ ئیمانداران) وه‌ ترسێنه‌ر بیت (بۆ خوانه‌ناسان).
وَقُرْآنًا فَرَقْنَاهُ لِتَقْرَأَهُ عَلَى النَّاسِ عَلَى مُكْثٍ وَنَزَّلْنَاهُ تَنزِيلًا ﴿106﴾
ئێمه‌ قورئانێکمان (بۆ ناردووی) به‌ش به‌شمان کردووه‌ تا به‌ شێنه‌یی و به‌ئارامیی بیخوێنیته‌وه‌ به‌سه‌ر خه‌ڵکیدا، وه‌ هه‌ر ئێمه‌ به‌و شێوه‌یه‌ دامان به‌زاندووه‌ (که‌ تۆ ڕای ده‌گه‌یه‌نی).
قُلْ آمِنُواْ بِهِ أَوْ لاَ تُؤْمِنُواْ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُواْ الْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا يُتْلَى عَلَيْهِمْ يَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ سُجَّدًا ﴿107﴾
پێیان بڵێ: (ئه‌ی خوانه‌ناسان) باوه‌ڕ به‌ قورئان ده‌که‌ن یا باوه‌ڕی پێ ناکه‌ن (به‌ده‌ست خۆتانه‌و ئه‌مڕۆ سه‌ربه‌ستن، به‌ڵام بزانن که‌): ئه‌وانه‌ی پێشتر زانیارییان هه‌یه‌ (ده‌رباره‌ی ته‌ورات و ئینجیلی ده‌ستکاری نه‌کراو، چاک ده‌زانن که‌ ئه‌م قورئانه‌ له‌ هه‌مان سه‌رچاوه‌وه‌یه‌، هه‌ر بۆیه‌) کاتێ که‌ به‌سه‌ریاندا ده‌خوێندرێته‌وه‌ (خۆیان پێناگیرێ) سه‌ری ڕێزو نه‌وازشی بۆ داده‌نه‌وێنن و سوژده‌ (بۆ نێره‌ری قورئان ده‌به‌ن).
وَيَقُولُونَ سُبْحَانَ رَبِّنَا إِن كَانَ وَعْدُ رَبِّنَا لَمَفْعُولًا ﴿108﴾
وه‌ ده‌ڵێن: ته‌سبیحات و ستایش و پاکی و بێگه‌ردیی شایسته‌ی په‌روه‌ردگارمانه‌، به‌ڕاستی به‌ڵێنی په‌روه‌ردگارمان هه‌ر دێته‌ دی (به‌سه‌رخستنی  ئیمانداران له‌دنیادا، وه‌ سه‌رفه‌رازیان له‌ قیامه‌تدا).
وَيَخِرُّونَ لِلأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًا ﴿109﴾
ئه‌وانه‌ سوژده‌و کڕنووش ده‌به‌ن و ده‌گرین و ئه‌سرینی خۆشه‌ویستی په‌روه‌ردگار له‌چاوانیان ده‌بارێت، فرمێسکی ئیمان و شادیی هه‌ڵده‌وه‌رێنن، وه‌ تا دێت زیاتر ملکه‌چ و فه‌رمانبه‌ردارو دڵ پڕ له‌ ئیمان ده‌بن.
قُلِ ادْعُواْ اللّهَ أَوِ ادْعُواْ الرَّحْمَنَ أَيًّا مَّا تَدْعُواْ فَلَهُ الأَسْمَاء الْحُسْنَى وَلاَ تَجْهَرْ بِصَلاَتِكَ وَلاَ تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلًا ﴿110﴾
پێیان بڵێ: ئێوه‌ له‌ نزاو دۆعاتاندا هاوار له‌ (الله‌) بکه‌ن، یان به‌سیفه‌تی پیرۆزی (الرحمن) هانای بۆ به‌رن، به‌هه‌ر ناوو سیفه‌تێکی جوان و به‌رز هاواری لێ بکه‌ن و نزا بکه‌ن (دروسته‌) چونکه‌ ئه‌و خاوه‌نی هه‌موو سیفات و ناوه‌ پیرۆزو به‌نرخه‌کانه‌، به‌هه‌ر سیفه‌تێك که‌ له‌گه‌ڵ داخوازیه‌کانتانا گونجاو، داوای لێ بکه‌ن، له‌کاتی  داواکردنی ڕزق و ڕۆزیدا به‌ (یا رازق، یا وهاب) له‌کاتی داوای سه‌رکه‌وتندا به‌ (یا قوي یا متین یا عزیز یا…هتد، ئه‌ی ئیماندار) له‌کاتی خوێندنی قورئان له‌ نوێژه‌کاندا ده‌نگ به‌رز مه‌که‌و زۆریش نزمی مه‌که‌، له‌و نێوانه‌دا حاڵه‌تێکی له‌بار ئه‌نجام بده‌.
وَقُلِ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي لَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَم يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَلَمْ يَكُن لَّهُ وَلِيٌّ مِّنَ الذُّلَّ وَكَبِّرْهُ تَكْبِيرًا ﴿111﴾
وه‌ بڵێ: سوپاس و ستایش بۆ ئه‌و خوایه‌ی که‌ که‌سی نه‌کردووه‌ به‌ کوڕی خۆی و کوڕیشی هه‌ر نیه‌، هه‌روه‌ها له‌ موڵك و مه‌مله‌که‌تیدا که‌س شه‌ریك و هاوتای نه‌یه‌، وه‌ هه‌رگیز به‌هۆی بێ ده‌سه‌ڵاتی و که‌م توانینه‌وه‌ که‌سی نه‌کردووه‌ به‌ یاوه‌رو یاریده‌ده‌ری خۆی، (له‌به‌رئه‌وه‌) هه‌میشه‌ (الله‌ اکبر) بڵێ و ئه‌و زاته‌ به‌ گه‌وره‌و مه‌زن بزانه‌.
 
   زیاتر ...