 چی ڕێی تەوبەی لێ گرتووی؟
بۆ تەوبە نەکەین کە خوای بەرز ( الرحمن ) و ( الرحیم ) و (التواب) و
(الغفور) ە وە خوای بەرز ئەفەرموێ : [قُلْ يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ
أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ
اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ
الرَّحِيمُ] (الزمر : 53) واتە : ( ئەی پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى
اله وسلم بڵێ خوای بەرز فەرمویەتی ئەی بەندەکانم
کە ڕۆچوون لە تاوان و گوناهتان زۆر کردووە بێ ئومێد مەبن لە ڕەحمی خوا بە
تەئکید ئەگەر تەوبە بکەن ئەوە خوا لە هەموو تاوانەکان خۆش ئەبێ بەڕاستی و
دڵنیایی خوا -غفور- ە لە تاوان خۆش ئەبێو دایئەپۆشێ -رحیم- ە ڕەحم ئەکات بە
بەندەکانی و خاوەنی ڕەحمێکی زۆرە ) .
وە ئەفەرموێ : [وَهُوَ
الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَعْفُو عَنِ السَّيِّئَاتِ
وَيَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ] (الشورى : 25) واتە : ( وە خوای بەرز ئەوە کە
تەوبە وەرئەگرێ لە بەندەکانی وە لە کردەوە خراپەکان و تاوانەکان ئەبورێ وە
زانایە بەو کردەوانەی ئەیکەن ) .
وە پێغەمبەری خواش صلى الله
علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( لو اخطاتم حتى تبلغ خطاياكم السماء ، ثم
تبتم لتاب عليكم ) (سلسلة الاحاديث الصحيحة : 903) واتە : ( ئەگەر تاوان
بکەن تا تاوانەکانتان ئەگات بە ئاسمان -ئەوەنە زۆر بێ- پاشان تەوبە بکەن
خوا تەوبەتان لێ وەر ئەگرێ ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه
وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( التائب من الذنب كمن لا ذنب له ) (صحيح الجامع :
3008) واتە : ( ئەوەی تەوبەی لە تاوان بکات وەک کەسێکە کە تاوانی نەبێت
-نەیکردبێ- ).
لەوەش زیاتر خوای بەرز بە فەزڵی خۆی هەر کەسێک بە
ڕاستی تەوبە بکات و پەشیمان بێتەوە نەک هەر لە تاوانەکانی خۆش ئەبێ بەڵکو
ئەگەر ڕاستگۆ بێ لە تەوبەکەی تاوانەکانیشی بۆ ئەکا بە چاکە! خوای بەرز
ئەفەرموێ : [ وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهاً آخَرَ وَلَا
يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا
يَزْنُونَ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ يَلْقَ أَثَاماً . يُضَاعَفْ لَهُ
الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَاناً . إِلَّا مَن
تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلاً صَالِحاً فَأُوْلَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ
سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُوراً رَّحِيماً ] (الفرقان :
68-70) واتە : ( وە ئەوانەی لەگەڵ خوا داوا لە کەسێکی تر ناکەن -کەسێک
ناکەنە شەریکی خوا- وە نەفسێک ناکوژن کە خوا حەرامی کردووە ئیللا بە حەق
نەبێ وە زینا ناکەن هەر کەسێک ئەمانە بکا توشی سزا ئەبێت . سزای بۆ زیاد
ئەبێ لە ڕۆژی قیامەت وە لە سزا ئەمێنێتەوە هەتا هەتایە بە ڕیسوایی و سوکی .
ئیللا ئەوەی تەوبە بکا وە بڕوا بێنێ وە کردەوەی چاک بکا ئەوانە خوا
تاوانەکانیان بۆ ئەگۆڕێ بە چاکە وە خواش -غفور- ە لە تاوان خۆش ئەبێو
دایئەپۆشێ -رحیم- ە ڕەحم ئەکات بە بەندەکانی و خاوەنی ڕەحمێکی زۆرە) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : إن عبدا قتل
تسعة و تسعين نفسا ، ثم عرضت له التوبة ، فسأل عن أعلم أهل الأرض ، فدل على
رجل ( و في رواية راهب ) ، فأتاه ، فقال : إني قتلت تسعة و تسعين نفسا ،
فهل لي من توبة ؟؟ قال : بعد قتل تسعة و تسعين نفسا ؟! قال : فانتضى سيفه
فقتله به ، فأكمل به مائة ، ثم عرضت له التوبة ، فسأل عن أعلم أهل الأرض ؟
فدل على رجل [ عالم ] ، فأتاه فقال : إني قتلت مائة نفس فهل لي من توبة ؟
فقال : و من يحول بينك و بين التوبة ؟! اخرج من القرية الخبيثة التي أنت
فيها إلى القرية الصالحة قرية كذا و كذا ، [ فإن بها أناسا يعبدون الله ] ،
فاعبد ربك [ معهم ] فيها ، [ و لا ترجع إلى أرضك فإنها أرض سوء ] ، قال :
فخرج إلى القرية الصالحة ، فعرض له أجله في [ بعض ] الطريق ، [ فناء بصدره
نحوها ] ، قال : فاختصمت فيه ملائكة الرحمة و ملائكة العذاب ، قال : فقال
إبليس : أنا أولى به ، إنه لم يعصني ساعة قط ! قال : فقالت ملائكة الرحمة :
إنه خرج تائبا [ مقبلا بقلبه إلى الله ، و قالت ملائكة العذاب : إنه لم
يعمل خيرا قط ] - فبعث الله عز وجل ملكا [ في صورة آدمي ] فاختصموا إليه -
قال : فقال : انظروا أي القريتين كان أقرب إليه فألحقوه بأهلها ، [ فأوحى
الله إلى هذه أن تقربي ، و أوحى إلى هذه أن تباعدي ] ، [ فقاسوه ، فوجدوه
أدنى إلى الأرض التي أراد [ بشبر ] ، فقبضته ملائكة الرحمة ] [ فغفر له ] .
قال الحسن : لما عرف الموت احتفز بنفسه ( و في رواية : ناء بصدره ) فقرب
الله عز وجل منه القرية الصالحة ، و باعد منه القرية الخبيثة ، فألحقوه
بأهل القرية الصالحة " . (سلسلة الاحاديث الصحيحة : 2640)
واتە :
(عەبدێک -بەندەیەک- نەوەتو نۆ نەفسی کوشتبوو ، پاشان بۆی دەرکەوت کە تەوبە
بکات -ویستی تەوبە بکات- ، پرسیاری کرد لە زانا ترینی خەڵکی سەر زەوی ،
پیاوێکیان نیشان دا -لە ڕیوایەتێک راهیبێکیان نیشان دا- ، جا هاتە لای ،
ئینجا پێی ووت : من نەوەتو نۆ نەفسم کوشتیە ، ئایا تەوبەم بۆ هەیە؟ ووتی :
لە پاش کوشتنی نەوەتو نۆ نەفس؟! فەرموی : شمشێرەکەی دەرهێنا ئەویشی پێ کوشت
، سەد نەفسی پێ تەواو کرد ، پاشان بۆی دەرکەوت تەوبە بکات -ویستی تەوبە
بکات- ، جا پرسیاری کرد لە زاناترینی خەڵکی سەر زەوی؟ پیاوێکیان نیشاندا
زانا بوو ، جا هاتە لای ئینجا پێی ووت : من سەد نەفسم کوشتووە ئایا تەوبەم
بۆ هەیە؟ -زاناکە- ووتی : کێ هەیە بەینی تۆو تەوبە بگرێ؟! دەرچۆ لەو لادێیە
پیسە کە تۆی تیای بۆ ئەو لادێیە چاکە لادێیەکی ئاواو ئاوایە ، لەوێ تەئکید
خەڵکێکی تێدایە خوا ئەپەرستن ، جا پەروەردگارت بپەرستە لە گەڵیان لەناو
ئەو لادێیە ، وە مەگەڕێوە بۆ زەویەکەی -لادێکەی- خۆت بەتەئکید ئەوێ زەویەکی
خراپە -لادێیەکی خراپە خەڵکەکەی خەڵکی خراپن- فەرموی : جا دەرچوو بۆ ئەو
لادێیە چاکە ، ئینجا ئەجەلەکەی پێی گەیشت لە هەندێکی -شوێنێکی- ڕێگاکە ، جا
بە سینگی خۆی بۆ لای لادێیە چاکەکە خشاند ، فەرموی : جا لە سەری کەوتنە
کێشەو خیلاف فریشتەی ڕەحمەت و فریشتەی سزا : فەرموی : جا ابلیس-شەیتان-
ووتی : من ئەولا ترێکم بەو-بۆ من نزیکترە- ، ئەو سەرپێچی فەرمانی منی نەکرد
ساتێک قەت! فەرموی : جا فریشتەی ڕەحمەت ووتی : ئەو دەرچوو تەوبەی کردبوو
ڕووی دڵی کردبووە لای خوا ، وە فریشتەی سزا ووتی : ئەو هیچ خێرێکی نەکردبوو
قەت جا خوای عز وجل فریشتەیەکی نارد لە سورەتی ئادەمیزاد -مرۆڤ- کێشەکەیان
بردەوە لای ئەو -تا حوکم بکا لە نێوانیان- فەرموی : جا -ئەو فریشتە- ووتی :
سەیر کەن کام لادێیە لێی نزیکترە ئەوە لە سەر ئەهلی ئەوێ حیسابی بکەن وبە
خەڵکی ئەوێی بگەیەنن ، جا خوا وەحی نارد بۆ لادێیە باشەکە کە نزیک بەرەوە
وە وەحی نارد بۆ لادێیە خراپەکە دوور کەورەوە ، جا پێوایان ، ئەوەیان
بینیەوەو بۆیان دەر کەوت کە نزیک ترە لەو زەویەی ئەیویست بۆی بڕوا بە بستێک
، جا فریشتەی ڕەحمەت ڕۆحیان کێشاو -بردیان- ئینجا خوا لە تاوانەکانی خۆش
بوو . حسن -کە راوی فەرموودەکەیە- ئەفەرموێ : کە مردنی ناسی -زانی مردن
هاتۆتە سەری- خۆی هەڵکشاند -بەرەو لادێیە چاکەکە- وە لە ڕیوایەتێک : بە
سینگی خۆی خۆی خشاندو تەکانی بەخۆیدا جا خوای عز وجل لادێیە چاکەکەی لێ
نزیک کردەوە ، وە لادێیە خراپەکەی لێ دوور کردەوە ، ئەوجا حیسابیان کرد لە
گەڵ خەڵکی لادێیە چاکەکە بەوانیان گەیاند ) .
دەی با ئێمەش تەوبە
بکەین پێش ئەوەی مردن بێت و مەجالی پەشیمانی نەمێنێ ! خوای بەرز ئەفەرموێ :
[وَلَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ حَتَّى
إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ إِنِّي تُبْتُ الْآَنَ وَلَا
الَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمْ كُفَّارٌ أُولَئِكَ أَعْتَدْنَا لَهُمْ
عَذَابًا أَلِيمًا ] (النساء : 18) واتە : ( وە تەوبە بۆ ئەو کەسانە نیە کە
کردەوەی خراپ -تاوان- ئەکەن هەتا یەکێک لەوانە مردن ئەیگاتێ -ڕۆحی ئەچێتە
گەرووی- ئینجا ئەڵێ من ئێستا تۆبە ئەکەم وە تەوبە بۆ ئەو کەسانەش نیە کە
ئەمرن وە ئەوان کافرن ئەوانە بۆمان ئامادە کردوون سزایەکی بە ئێش ) .
وە ئەفەرموێ : [حَتَّى إِذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قَالَ رَبِّ
ارْجِعُونِ . لَعَلِّي أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ كَلَّا إِنَّهَا
كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا وَمِنْ وَرَائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلَى يَوْمِ
يُبْعَثُونَ] (المؤمنون : 99-100) واتە : ( هەتا کە یەکێکیان مردن ئەیگاتێ
ئەڵێ ئەی پەروەردگارم بمگەڕێنەوە بەڵکو کردەوەی چاک بکەم لەوەی کە لە دەستم
چوو نەخێر ئەوە قسەیەکە بۆ خۆی ئەیکا -بۆی نیە بگەڕێتەوە دونیا دووبارە-
لە دوای مردنیان پەردەیەک -بەرزەخ- هەیە تا ڕۆژی کە زیندوو ئەکرێنەوە ) .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم ئەفەرموێ : ( إن الله تعالى
يقبل توبة العبد ما لم يغرغر) (صحيح الجامع : 1903) واتە : ( بە تەئکید
خوای بەرز تەوبە وەر ئەگرێ لە بەندە تا ڕۆحی نەچۆبێتە گەرووی -غەر غەرەی
نەکا- ) .
بزانە ئەی بەندەی خوا غرور نەتگرێ بڵێی من پێویستم بە
تەوبە نیە! بزانە پێغەمبەری خوا صلى الله علیه وعلى اله وسلم بە بەردەوامی
تەوبەی ئەکرد وەک هاتووە لە فەرموودەی صەحیح پێغەمبەری خوا صلى الله علیه
وعلى اله وسلم فەرموویەتی : (يا أيها الناس! توبوا إلى الله واستغفروه،
فإني أتوب إلى الله وأستغفره في كل يوم مائة مرة) (سلسلة الاحاديث الصحيحة:
1452) واتە: (ئەی خەڵکینە! تەوبە بکەن بۆ لای خوا -بگەڕێنەوە-، من تەوبە
ئەکەم بۆ لای خواو داوای لێخۆش بوونی لێدەکەم لە هەموو ڕۆژێک سەد جاران).
ئەی پێویست نیە ئێمە شەرم بکەین لە خوای بەرزو ملکەچی بین وبەردەوام تەوبە بکەین واز بێنین لە تاوانەکانمان!؟
باشە ناتەوێ ببیتە خۆشەویستی خوای بەرز بە ئاسانی بە تەوبە کردنت و واز
هێنانت لە تاوان وپەشیمان بوونەوەت نازانى خوای بەرز ئەفەرموێ : [إِنَّ
اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابِينَ وَيُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِينَ] (البقرة :
222) واتە : ( بە تەئکید خوا ئەو کەسانەی خۆش دەوێ زۆر تەوبە ئەکەن وە ئەو
کەسانەی خۆش ئەوێ خۆیان پاک ئەکەنەوەو خۆیان پاک ڕا ئەگرن ).
به‌روار: 28/04/2014
بینین: 1796
|